عرصه های ورود جوانان به اقتصاد مقاومتی

اقتصاد مقاومتی اصلی‌ترین گفتمانی است که رهبر انقلاب در سال‌های اخیر از آن به‌عنوان راهکار کلیدی مقابله با جنگ تمام عیار اقتصادی دشمن یاد کرده‌اند. همچون هر جنگ دیگری پیروزی در جنگ اقتصادی صرفا با تکیه بر عناصر خط مقدم جنگ انجام نمی‌شود. پیروزی در جنگ علاوه بر مبارزه در خط مقدم مستلزم ایفای نقش عناصر در تبلیغات، پشتیبانی، اطلاعات و امثال آن است و با این عینک همانطور که در هشت سال دفاع مقدس همه‌ی آحاد ملت ایران متناسب با جایگاه خود در جنگ مشارکت داشتند، در جنگ اقتصادی نیز عرصه‌ی مجاهدت برای همه‌ی آحاد ملت ایران باز است.

«دولت و ملت، همدلی و هم‌زبانی» از دیدگاه شهید مطهری

 همدلی و هم‌زبانی بین دولت و ملت معنایی بدیع و مهم در فرهنگ سیاسی دارد. رهبر فرزانه‌ی انقلاب نیز با توجه به درک ضرورت‌ها و شرایط پیش‌روی کشور، این سال را به نام «همدلی و هم‌زبانی دولت و ملت» نامیده‌اند. این نام‌گذاری می‌رود تا فضای همکاری و تعامل میان دولت و ملت را به نحو شایسته‌ای رونق بخشد و برگی دیگر بر دفتر مضامین بلند برخاسته از فرهنگ انقلاب اسلامی بیفزاید.
 
همدلی را «توانِ خود را جای دیگران گذاشتن» تعریف کرده‌اند. یکی از مولفه‌هایی که نشان می‌دهد ملتی با دولت خویش همدل و همزبان می‌باشد آن است که مصائب و مشکلات دولت را مشکلات خود بداند. مردم باید دولت و کشور از آن خود بدانند. اگر در زمینه‌ای نیازی جمعی وجود دارد آن نیاز را مانند نیازهای شخصی خود تلقی کنند و برای رفع آن همت و تلاش نشان دهند. برای روشن شدن بحث می‌توان به مثالی اشاره کرد. به عنوان نمونه با توجه به تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری بر اقتصاد مقاومتی، منحصر شدن مصرف مردم به کالاهای داخلی، اهتمام همدلانه و جدی مردم در امور اقتصادی با دولت و تلاش بی‌وقفه برای کاهش میزان مصرف و تبلیغ « انضباطِ مصرف» را می‌طلبد که شاید حداقل اقداماتی باشد که مردم می‌توانند برای تحقق شعار سال 94 در دستور کار خویش قرار دهند و بدین ترتیب همدلی خویش را با دولت به نمایش بگذارند.

حال پرسش اساسی این است که بدانیم همدل و همزبانی بین دولت و مسئولان، بین حکومت و مردم از نگاه شهید مطهری چگونه بوده ؟ و این عالم متفکر این ارتباط را چگونه تشریح و تحلیل نموده‌اند؟!

لازم است قبل از هر چیز به این موضوع اشاره شود که انسان در برابر همه مواهب طبیعت اگر چه حقی دارد به همان اندازه هم مسئولیت دارد لذا امیرالمؤمنین(علیه السلام) در نخستین روزهای خلافتش فرمودند:«انکم مسئوولون حتی عن البقاع و البهائم» (1) شما مسئولید (و حقوقی بر عهده شماست) ، حتی در قبال زمین و چهارپایان. این حق در مورد انسان‌ها نسبت به یکدیگر و در روابط انسان‌ها با حکومت نیز حاکم است لذا حضرت می‌فرمایند «لایجری لاحدالاجری علیه و لایجریعلیه الاجری له»(2) حقی برای کسی نیست مگر آن که به عهده‌اش هم حقی هست و به عهده کسی حقی نیست مگر آنکه برای او و به نفع او حقی است (یعنی تکلیف و حق از یکدیگر جدا نیستند.» (3)

 لذا از نظر شهید مطهری «حکومت در اسلام از نوع خدمتی است که یک امین صالح انجام می‌دهد. اعتراف حکومت به حقوق واقعی مردم و احتراز از هر نوع عملی که مشعر بر نفی حق حاکمیت آن‌ها باشد از شرایط اولیه جلب رضا و اطمینان آنان است» (4)
 
با اشاره به آنچه از سخنان شهید مطهری بیان شد در می‌یابیم که از نظر ایشان مردم و حکومت در جامعه اسلامی علاوه بر این‌که در قبال یکدیگر مسئول و موظفند دارای حق و حقوق ویژه و تعریف شده‌ای نیز می‌باشند. لذا « همدلی و همزبانی» را نیز می‌توان از جمله این وظایف و حقوق متقابل برشمرد. چنانچه دولت و مسئولین باید از نزدیک شدن به مردم، آشنایی با دغدغه‌ها و نظرات آنان حتی پیرامون کوچک‌ترین مسائل دریغ نورزیده و از این سرمایه همیشگی و ماندگار در جهت پیشبرد بهتر امور حداکثر استفاده را بنمایند.

شهید مطهری مردم را از ارکان حاکمیت دینی دانسته و هیچ گونه منافاتی بین دین و حاکمیت مردم نمی‌دیدند به طوری که در نوشته‌های خویش ضمن انتقاد به استبداد کلیسا این‌گونه بیان کردند: « درست در مرحله‌ای که استبدادها و اختناق‌ها در اروپا به اوج خود رسیده بود و مردم تشنه این اندیشه بودند که حق حاکمیت از آن مردم است ، کلیسا یا طرف داران کلیسا و یا با اتکا به افکار کلیسا این فکر عرضه شد که مردم در زمینه ی حکومت فقط تکلیف و وظیفه دارند نه حق . همین کافی بود که تشن گان آزادی و دموکراسی و حکومت را بر ضد کلیسا بلکه بر ضد دین و خدا به طور کلی برانگیزد (5) .
 
بدین ترتیب استاد شهید مطهری با تفکر کلیسایی در مورد مردم به شدت مخالفت ورزید و این ادعا را که حکمران در مقابل مردم مسئول نیست بلکه او فقط در برابر خدا مسئول است ولی مردم در مقابل حکمران مسئولند و وظیفه دارند، کاملا ناسازگار با دین اسلام حتی همه‌ی ادیان دانسته‌اند و معتقدند در پرتو دین مداری می‌توان مردم‌دار بود و به خاطر ترس از خدا و عقوبت او کاملا حقوق مردم را رعایت کرد و نیز با الهام از کلام نورانی حضرت علی(علیه السلام) در این زمینه که به عامل آذربایجان فرمود :«و ان عملک لیس لک به طعمه و لکنه فی عنقک امانه وانت مسترعی لمن فوقک لیس لکان تفتات فی رعیته.  مبادا گمان کنی حکومتی که به تو سپرده شده است یک شکار است که به چنگ تو افتاده ، خیر ، امانتی بر گردنت گذاشته شده است و مافوق تو از تو رعایت و نگهبانی و حفظ حقوق مردم را می‌خواهد . تو را نرسد که با خودکامگی و دلخواه در میان مردم عمل کنی.» (6)

از دیدگاه این شهید بزرگوار مسئولان دولتی باید مقام و پست حکومتی خویش را بزرگترین امانت الهی دانسته و از آن به عنوان وسیله‌ای برای خدمتگزاری بیشتر به مردم استفاده نمایند لذا باید حداکثر تلاش خویش را در اهتمام به امور مردم بکار گرفته و در دل و زبان رسیدگی به مشکلات مردم را بر خود فرض بدارند چرا که در چنین شرایطی است که جامعه راه صلاح و سلامت را خواهد پیمود. شهید مطهری همچنین نتیجه می‌گیرند:« قرآن کریم، حاکم و سرپرست اجتماع را به عنوان (امین) و (نگهبان) اجتماع می‌شناسد؛ حکومت عادلانه را نوعی امانت که به او سپرده شده است و باید آن را ادا نماید تلقی می‌کند . برداشت ائمه دین و بالخصوص شخص امیرالمؤمنین علی علیه السلام عیناً همان چیزی است که از قرآن کریم استنباط می شود.» (7) .

بنابراین استاد شهید مطهری با استناد به متون اسلامی حاکمان و دولتمردان را در برابر مردم مسئول دانسته و از آنان به عنوان امین و نگهبان مردم یاد می‌کنند و در مقابل برای مردم حق بازخواست از مسئولان و دولتمردان را قایل است .
 
در پایان با اشاره به راهبرد مقام معظم رهبری لازم به یاد‌آوری است که همدلی گاهی راهبرد است گاهی روش. گاه صرفاً می‌خواهیم با رواج همدلی «منازعات موجود» را به پایان برسانیم، اما گاه قصدمان فراتر از این است و می‌خواهیم به «ریشه‌ی درگرفتنِ منازعات» نگاه طبیبانه بیندازیم. حال که رهبر فرزانه‌ی انقلاب امسال را به نام همدلی و همزبانی دولت و ملت مزین کرده‌اند شاید نگاه سطحی و  غیر کارشناسانه باشد که آن را صرفاً یک «روش» در نظر بگیریم.
 
به نظر می‌رسد فرصتی مغتنم پیش‌‌روی ماست تا «همدلی و همزبانی» را به چشم «راهبردی ملی» نگاه کنیم. نگاه راهبردی به همدلی و همزبانی می‌تواند «شکاف‌های متراکمی» را که اثری جز تعمیق درهم‌ریختگی و افزودن بر سطح تنش‌ها در جامعه ندارند را به «شکاف‌های متقاطعی» تبدیل کند که اجازه‌ی دوقطبی شدن را به جامعه را نداده و در جهت رشد و شکوفایی جامعه قدم بر می‌دارد.


منابع:
1 )  نهج‌البلاغه ؛ خطبه 166
2 )  همان خطبه 207
3 )  بیست گفتار ص 74 و 77 و حکمت‌ها و اندرزها ص 108-106
4 )  ر. ک: همان ص 49 ، 30
5)  سیری در نهج البلاغه، شهید مطهری، مرتضی، ص ۸۵
6) نهج البلاغه، نامه ی 5
7) سیری در نهج البلاغه، شهید مطهری، مرتضی، ص 132

همدلی و همزبانی؛ شعاری فراملی

آرمان ها و آرزوهای هر فرد، خانواده، جامعه و کشوری بزرگترین سرمایه آن کشور و شهروندانش محسوب می شود. زیرا آرمان خواهی و مطالبه گری فرد و جامعه پیش نیاز هر گونه پیشرفتی می باشد. مدیریت سرمایه های ملی، اعم از: معنوی، سیاسی، علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، نمادین و ...، دانش و بینش خاص خود را لازم دارد.از طرف دیگر، فرهنگ هر جامعه، که مجموعه ای از خلق و خوها، هنجارها، ارزشها و اعتقادات، بایدها، نبایدها، رسم و رسوم آن جامعه هست، موتور محرکه، پیشرفت و توسعه ی عدالت محور می باشد.

چیستی و چگونگی تحقق شعار سال۹۴

همه ‌ساله یک شعار محوری به تناسب شرایط و اقتضائات زمانی به ‌عنوان نقشه راه کشور از سوی رهبر معظم انقلاب اعلام می ‌گردد که نقش به ‌سزایی در پیشبرد اهداف نظام اسلامی و تحقق آرمان ‌های انقلاب اسلامی دارد.این شعار در سال جاری تحت عنوان «دولت و ملت؛ همدلی و هم ‌زبانی» اعلام گردیده که نخستین ویژگی آن، وجه تمایزی است که با سایر شعارهای گذشته دارد. شاخصه ممتاز این شعار در جنبه اجرایی و عملیاتی آن نهفته است که آن ‌را از شکل نمادین خارج ساخته و در واقع راهکاری برای تحقق سایر شعارها ازجمله اقتصاد و فرهنگ می ‌باشد.

ضرورت تعمیق همدلی و همزبانی میان دولت و ملت

سال 1394 از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان «دولت و ملت؛ همدلی و همزبانی» نامیده شده است. این نامگذاری در حالی صورت پذیرفته که ایالات متحده و سایر کشورهای قدرتمند غربی در جهت ایجاد محرومیت و محدودیت برای ایران اسلامی کاملاً همدل و همزبان شده و با ائتلاف و اتحادی نامبارک در این مسیر از هیچ حرکتی همچون؛ تحریم های ناجوانمردانه، سیاه نمایی، دروغ پردازی، تبلیغات منفی و ... فروگذار نکرده اند. بر همین اساس چند سالی است که پتانسیل قابل توجهی از امکانات و توان کشور بجای آنکه معطوف به توسعه  کشور باشد گرفتار جریانات فرسایشی مذاکرات 5+1 و اثبات حقوق اولیه خود گردیده است. لذا به نظر می رسد اتحاد حداکثری و همدلی و همزبانی دولت و ملت ایران اسلامی ضمن آن که سبب شکوفایی استعدادها و ظرفیت های عظیم و مهم داخلی و همچنین افزایش توان مقابله و ایجاد هم افزایی در مواجهه با بیگانگان و مشکلات پیش روی کشور می گردد، مانع هرز منابع و ثروت های عمومی نیز می شود. وقتی می گوییم همدلی منظور این است که دولت و ملت ابتدا خود را در جایگاه، دیدگاه، مسئولیت ها و محدودیت های طرف مقابل قرار دهند، آنگاه احساسات و هیجانات خود را از دیدگاه و جایگاه او مورد بررسی قرار داده و سپس اقدام به تصمیم گیری، ارائه راه حل و اظهار نظر نمایند. اگر این مراحل در ارتباطات فی مابین دولت و ملت به صورت کامل رخ دهد مسلماً برچسب زدن، قضاوت و پیشداوری کردن، درشت نمایی یا ریز نمایی، سرزنش کردن یا غفلت کردن و ... رخ نداده و فرآیند همدلی و همزبانی به صورت کامل محقق می شود. بر همین اساس می توان برخی از مهمترین عرصه هایی که سبب افزایش همدلی و همزبانی میان دولت و ملت می گردد را به شرح زیر بیان نمود:

نیاز تحقق اقتصاد مقاومتی چیست

یادآوری هشدارهای مکرر مقام معظم رهبری در موضوع اقتصاد مقاومتی و لزوم تحقق آن از سوی مسئولین، این مسأله را به ذهن متبادر می‌کند که به چه علت در این خصوص اقدام مناسبی صورت نگرفته است که معظم له در دو سخنرانی مهم[1] خود در مبارک رمضان (نهم ماه مبارک رمضان سال گذشته و ششم ماه مبارک امسال ) در خصوص تحقق اقتصاد مقاومتی به دست اندرکاران تذکر جدی داده‌اند؟

مدلینگ زیربنائی فرهنگ واقتصادمقاومتی

معمولا مقام معظم رهبری با توجه به بررسی‌های کارشناسی که توسط کارشناسان انجام می‌گیرد و مستند به آمار و ارقام و استنادات علمی سال‌ها را نامگذاری می‌کنند و این نامگذاری پیشانی اقدامات و عملکرد همه آحاد ملت ایران به ویژه مسئولین خواهد بود.4 واژه مهم اقتصاد، فرهنگ، عزم ملی و مدیریت جهادی را در شعار امسال درمی‌یابیم و همچنین اینکه مقام معظم رهبری فرمودند در سال 92 حماسه سیاسی انجام شد اما حماسه اقتصادی شکل نگرفت. البته زیرساخت‌های قانونی و ابلاغ سیاست‌ها برای حماسه اقتصادی انجام شد.نیاز امروز جامعه ما دو موضوع مهم "اقتصاد و فرهنگ" است،

دلیل این موضوع نیز این است که اقتصاد و فرهنگ رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند و فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها از سوی دشمن به علت تغییر و استحاله فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران شکل می‌گیرد. یعنی دشمنان به دنبال این هستند که با فشارهای اقتصادی فرهنگ نظام را تغییر دهند.جهاد اقتصادی صرفاً به مفهوم پیشرفت اقتصادی و حرکت رو به رشد متغیرهای کمی اقتصادی نیست، اگرچه نفس این نوع پیشرفت امری ممدوح و قابل تقدیر است. جهاد اقتصادی در چارچوب انگاره حرکت جهادی و براساس فهم دقیق مفاهیم اقتصاد اسلامی قابل تبیین و تفسیر است. اقتصاد اسلامی به‌طور موازی و هماهنگ، پیشرفت اقتصادی را همراه با رشد معنویت و توسعه مکارم اخلاقی تعریف کرده است و برای اجرای دقیق آن برنامه‌ریزی می‌کند.موج هواخواهی از پیام نوروزی ارزشمند و راهگشای رهبری معظم انقلاب ستودنی و قابل اعتنا می باشد.

مبانی تحقق پیشرفت در منظومه فکری رهبری

پیشرفت و تکامل، یک احساس فطری است که در ذات انسان نهفته و انسان از ابتدای زندگی اجتماعی خود، همواره سعی در پیشرفت و بهبود شرایط زندگی خود داشته است. امروزه پیشرفت در تمام ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی وجهه همت تمام نظام‏های سیاسی است. اهمیت پیشرفت و تعالی در جهان کنونی به گونه‏ای است که گام برنداشتن یک جامعه در جهت پیشرفت، به منزله مرگ تدریجی و نابودی آن جامعه خواهد بود. بر همین اساس، زیربنا و اساس فکری رهبران و دولت‏مردان تمام جوامع را، گسترش پیشرفت همه‏جانبه از طریق ارائه راه‏کارهای اساسی با شاخص‏های معین تشکیل می‏دهد. رسیدن و دست‏یابی به پیشرفت در هر جامعه‏ای مستلزم تعیین راه‏کار، بهره‏گیری از الگو و در نظر گرفتن شرایط و شاخص‏هاست.به همین دلیل موضوع پیشرفت برای نظام جمهوری اسلامی و طراحی الگوی بومی یکی از حیاتی‌ترین مفاهیم موردنیاز برای بقای انقلاب اسلامی است. مقوله‌‌ای که عنوان دهه‌چهارم انقلاب (پیشرفت و عدالت) هم مزین بدان است و در سال‌های اخیر رهبر انقلاب اسلامی توجه ویژه‌ای بدان نموده‌‌اند. یکی از لوازم گریزناپذیر رسیدن به الگوی پیشرفت توجه به الگوها و رویکردهای موجود و شناخت دقیق اشکالات و خلأهای آنها از یکسو و نقاط مثبت آن در سوی دیگر است.

اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی، چرا و چگونه ؟

سال ۱۳۹۳ نیز به مانند سال‌های پیشین مزین به پیام نوروزی مقام معظم رهبری گردید. در این راستا بررسی و تحلیل ابعاد همه جانبه این پیام می‌تواند زمینه ساز اجرای هرچه بهتر آن و شکوفایی کشور باشد.

جهاد اقتصادی نیازمند روحیۀ جهادی است

سال 1393، نخستین سال از دهة نود شمسی، در حالی آغاز شده است که جهان و بخصوص خاورمیانه دچار تحولات بنیادی شده و مرحلة جدیدی در تاریخ آن رقم خورده است که بی‌گمان با هوشیاری مردم مسلمان منطقه، موجب ترقّی و استقلال و پیشرفت کشورهای مسلمان و رفع نفوذ و سلطة بیگانگان خواهد شد.نخست باید تعریفی از اقتصاد فرهنگ ارایه بدهیم. اقتصاد فرهنگ در سطح خرد یعنی تخصیص منابع مالی به مقدورات و فعالیت های پژوهشی – آموزشی و تبلیغی ای که در جامعه صورت می گیرد. نکته بسیار مهم در اقتصاد فرهنگ این است که باید برای تخصیص منابع به این فعالیت ها از الگوی مناسب پیروی شود و برای هر یک از حوزه ها به تناسب همان حوزه هزینه کرد.به عبارت دیگر اگر اولویت بندی ها بر مبنای نظام سرمایه داری سامان یابد قطعاً نتیجه معکوس خواهد شد. برای مثال اگر فرهنگ و هنر در خدمت اقتصاد باشد با نظام ارزشی جامعه ما تناسبی نخواهد داشت.

همدلی و همزبانی ملت و دولت رمز پیشرفت کشور است

وقوع انقلاب ایران مهم‌ترین رویداد در تاریخ جهان معاصر است که در سایه رهبری امام راحل و اتحاد و همدلی مردم به وجود آمد و در طول تاریخ مستکبران صاحب قدرت همواره از این نگران بودند که قدرت و مسیر غلط‌شان که برای مبنای آن حکمرانی می‌کردند، از سوی افرادی از بین برود و به همین خاطر است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دشمنی علیه ایران اسلامی را آغاز کردند. خودکفایی، عزت، استقلال و اقتدار از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است، امام خمینی(ره) با توکل بر خدا و با حمایت های همه جانبه مردم، بدون هیچ سلاحی در مقابل رژیم شاهنشاهی که از حمایت های ابرقدرت ها بهره مند بودند ایستادگی کرد و انقلابی را به ثمرنشاند که احیاگر پیام حق و آزادی شد.زمانی که پدیده انقلاب در ایران شکل گرفت، فرعون‌های زمان از ده‌ها سال قبل مانع از شکل‌گیری موسی شده بودند و غرب از ابتدای قرن بیستم حرکت سنگین و فراگیری را در جهان اسلام آغاز کرد تا مبادا موسایی به وجود آید و منافع آنها را از بین ببرد، چرا که به استناد قرآن فرعون می‌دانست که اگر موسی پیدا شود، نظام استکباری‌اش درهم خواهد شکست.

بسیاری از دستاوردهای ملی، منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ریشه در همدلی و همزبانی دارد که با توجه به اهمیت تاثیرگذاری و ارزشمند بودن آن، هدف دشمنی های بیرونی بسیاری قرار گرفته است.ایجاد تفرقه و بنیادین نشان دادن تفاوت بین دیدگاههای دولت و ملت با توسل به انتشار اطلاعات تحریف شده و دروغ توسط رسانه ها و شبکه های خبری ارجی و انواع داخلی آن از مهمترین رویکردهای دشمنان در آسیب زدن به همدلی و همزبانی است.هر چند رویکردهای ضد همدلی و همزبانی ملت و دولت تاکنون نتوانسته مانع رسیدن به اهداف جمهوری اسلامی شود، ولی کم توجهی به ترفندهای در حال دگرگونی دشمنان می تواند آسیب زننده باشد.

رشد وتوسعه کشور درگرو اتحاد و همدلی دولت با ملت

یکی از معضلات تاریخی جامعه‌ی ایرانی که ریشه در نظام سیاسی پادشاهی و نسبت آن با مردم داشت، این بود که عموما گفته می‌شود بین دولت و مردم در طول تاریخ نظامی سلطانی شکاف وجود داشت. یعنی از یکسو دولت برای همراهی کردن مردم با خود احساس نیاز نمی‌کرد. زیرا مشورعیت و توان مالی خود را از منابعی غیر از ایشان تحصیل می‌نمود. و از سوی دیگر مردم هم دلیلی برای همراهی با دولت نمی‌دیدند. زیرا تصور می‌کردند که می‌توانند نیازهای اولیه و کمال خود را بدون حضور دولت تامین کنند. چه اینکه در پاره‌ای از موارد، دولت را مانع اصلی این رفع حوائج نیز می‌دانستند. انقلاب اسلامی با آرمان‌ها و شعارهای خود، یکی از نقاطی را که هدف‌گذاری کرد همین نقطه بود. تاکیید بر تصویب تک تک بندهای قانون اساسی و تعیین کارگزاران نظام با رای و نظر مردم، مشخص کردن کیفیت کارگزارن نظام با مشخصه‌هایی چون ساده‌زیستی و مردم‌گرایی و ... لزوم پاسخ‌گویی دولت و سایر ارکان نظام به مردم از تلاش‌هایی بود که با عنایت به آرمان‌های انقلاب اسلامی، در جمهوری اسلامی مدنظر قرار گرفت تا این شکاف تاریخی به حداقل خود برسد.

همدلی و همزبانی متقابل بین دولت و ملت رمز تحقق آرمان ها

من امیدوارم که در این سال جدید هم ملت ما و دولت ما و همه آنهایی که در اداره کشور دخالت دارند، از لشکری ها و کشوری ها، همه با هم برادر باشند و این نعمت بزرگی که در قرآن کریم او را نعمت اخوت ذکر می‏فرماید و همین نعمت اخوت را موجب این می‏داند که ما از همه گرفتاری ها نجات پیدا کنیم، من در این سال جدید امیدوارم که همه با هم برادر باشند؛ و همه با هم در مصالح این کشور پیش بروند؛ و دست قدرتها را از کشور خودشان کوتاه کنند.همه مسلمین جهان توجه بکنند به این آیاتی که در قرآن کریم برای وحدت مسلمین نازل شده است و مسلمین را دعوت به وحدت و اعتصام به حبل اللَّه، که همان اسلام است، فرموده است، همه توجه کنند؛ و این سال نو را با مبارکی و میمنت در زیر پرچم پر افتخار اسلام و دستورات نورانی خدای تبارک و تعالی مجتمع بشوند؛ و دست قدرتهای بزرگ را که هیچ فکر نمی‏کنند الّا برای مصالح خودشان و چپاول کردن ذخایر ملت های ضعیف، با هم باشند همه تا این دستهای چپاولگر قطع بشود و ملت ها و دولت های اسلامی همه با هم مجتمع باشند، همه با هم برادر باشند، برابر باشند.( از پیام نوروزی امام خمینی(ره) در اول فروردین 1360)

مولفه های گفتمان ساز در مسیر رشد و پیشرفت کشور

موضوع نام‌گذاری سال‌ها که به عنوان سنتی حسنه از سوی رهبر معظم انقلاب پایه گذاری شده است، مسأله‌ای است که تأثیر بسزایی در رشد و توسعه کشور می‌گذارد. درواقع نام‌گذاری‌ سال‌ها هم هدف و راهبرد را تعیین می کند و هم باعث انسجام ملی برای رسیدن به پیشرفت و تعالی می شود. رهبر معظم انقلاب همواره در این سال‌ها با رصد دقیق مسائل کشور و نیازسنجی خاصی که دارند نام‌هایی برای سال‌ پیش رو انتخاب کرده‌اند که نیاز روز کشور است و البته در بلند مدت نیز فرهنگ‌سازی عمومی آن باعث بروز رفتار و تفکری می شود که لازمه رشد و پیشرفت است.

درواقع اگر این مولفه‌ها در درون هر یک از افراد جامعه و مسئولین نهادینه شود، فردی می‌سازد که خود به خود در جهت و مسیر درست که همان مسیر رشد و پیشرفت است، حرکت می‌کند. اما این مسأله با اما و اگرهایی همراه است که بایستی بدان‌ توجهی ویژه صورت گیرد. یکی از این موارد گفتمان سازی است. گفتمان سازی یکی از اهداف اصلی نام‌گذاری‌ها در این چند سال بوده است. رهبر معظم انقلاب همواره بر مساله گفتمان سازی تأکید داشته‌اند. گفتمان سازی از این حیث دارای اهمیت است که زمینه حرکت جامعه به سمت هدف مورد نظر را فراهم می کند. یعنی تا جامعه در خصوص مسأله‌ای احساس نیاز نکند و انگیزه و دغدغه در آحاد مختلف جامعه و مسئولان ایجاد نشود، نمی توان انتظار داشت که جامعه به سمت موضوع مورد نظر حرکت کند. از همین رو مسأله نام‌گذاری سال‌ها دارای اهمیت بسزایی است.

نقش مردم در تحقق چشم‌انداز نام‌گذاری سال‌ها

یکی از ملزومات دستیابی به رشد و توسعه و یا هر هدف والایی، در ابتدا داشتن یک برنامه‌ریزی و چشم‌انداز کلان از اهداف است تا بدین طریق تمام اقشار جامعه و طبقات، از دولتمردان گرفته تا مردم، وظایف خود را در آن چشم‌انداز تعریف کرده و گام‌هایی‌ هماهنگ به‌سوی کمال مطلوب‌ها بردارند. هرساله هم‌زمان با آغاز سال نو شمسی، مقام معظم رهبری در اقدامی مدبرانه، با توجه به شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی، اقدام به نام‌گذاری آن سال متناسب با نیاز جامعه می‌کنند و در عین کوتاهی و مختصرگویی، چشم‌اندازی را برای آن 365 روز از سال تعریف می‌نمایند تا تمامی سطوح جامعه، یک‌صدا و یک‌دست در راستای تحقق آن چشم‌انداز با برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی و به‌کارگیری تمامی پتانسیل‌های موجود حرکت کنند. در این نوشتار قصد داریم به نقش و وظیفه‌ی آحاد مردم در تحقق نام‌گذاری‌های ابتدای هر سال توسط رهبر معظم انقلاب بپردازیم.

برای تحقق شعار «دولت و ملت، همدلی و هم‌زبانی» چه باید کرد؟

همدلی و هم‌زبانی میان کارگزار و کارفرما. معنایی بدیع و مهم در فرهنگ سیاسی است که رهبر فرزانه‌ی انقلاب سال 1394 شمسی را با عطف توجه به آن، سالِ «همدلی و هم‌زبانی دولت و ملت» نامیدند. و این نام‌گذاری می‌رود تا تصورها از ارتباط عموماً حقوقی و خشک کارفرما و کارگزار را به فضای آکنده از دیگرخواهیِ «همدلی و هم‌زبانی» ببرد و برگی دیگر بر دفتر مضامین بلند برخاسته از فرهنگ انقلاب اسلامی بیفزاید.

شرط تحقق همدلی و هم‌زبانی دولت و ملت چیست؟

رهبرمعظم‌انقلاب اسلامی در پیام نوروزی خود همکاری‌های صمیمانه و همدلی بیشتر میان ملت و دولت را شرط عملیاتی شدن ظرفیت‌ها و تحقق آرزوها دانسته و لازمه‌ی شکل‌گیری این همکاری و همدلی را اعتماد متقابل معرفی کردند.رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خطاب به ملت ایران، سال 1394 را سال «دولت و ملّت، همدلی و هم‌زبانی» نامگذاری کردند. در این متن بر پایه‌ی بیانات رهبر انقلاب به بررسی رمز موفقیت دولت، ثمره همدلی و فرصت سال 94 پرداخته شده است.

چرا همدلی و هم‌زبانی دولت و ملت؟

تحلیل‌های مختلفی برای تبیین طرح کلی اندیشه مقام معظم رهبری ارائه شده است که هر یک بخشی از این منظومه کلی را معرفی می‌کند. اما به نظر می‌رسد بهترین روش تحلیل و تبیین، روش تحلیل منظومه فکری ایشان با استناد به مقوله «فرآیند تحقق اهداف انقلاب اسلامی» [1] می‌باشد که در برهه‌های مختلف مورد تأکید معظم‌له قرار گرفته است. به عبارتی، برای درک مفاهیم مختلف به ظاهر پراکنده، بهترین روش جایابی این مفاهیم در مقوله فوق می‌باشد. با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان نگاهی متفاوت نسبت به علت پدیده نام‌گذاری سال‌ها توسط مقام معظم رهبری داشت.

همدلی و همزبانی دولت و ملت، رمز پیشرفت و تعالی

موضوع نامگذاری سالها که به عنوان سنتی حسنه از سوی رهبر معظم انقلاب پایه گذاری شده است، مساله‌ای است که تاثیر بسزایی در رشد و توسعه کشور می گذارد. درواقع نامگذاری‌ سالها هم هدف و راهبرد را تعیین می کند و هم باعث انسجام ملی برای رسیدن به پیشرفت و تعالی می شود. رهبر معظم انقلاب همواره در این سال‌ها با رصد دقیق مسائل کشور و نیازسنجی خاصی که دارند نام‌هایی برای سال‌ پیش رو انتخاب کرده‌اند که نیاز روز کشور است و البته در بلند مدت نیز فرهنگ‌سازی عمومی آن باعث بروز رفتار و تفکری می شود که لازمه رشد و پیشرفت است.

موانع و راهکارهای تحقق شعار سال

مقام معظّم رهبری سال ۱۳۹۴ هجری شمسی را به عنوان سال دولت ملت ،همدلی و همزبانی اعلام نمودند. ایشان[۱] فرمودند:«برای تحقق شعار سال ۹۴ یعنی «دولت و ملت، همدلی و همزبانی»، باید هر دو کفه این شعار یعنی ملت عزیز، بزرگ، شجاع، بصیر، دانا و با همت ایران و همچنین دولت خدمتگزار، به یکدیگر اعتماد، و صمیمانه با هم همکاری کنند».ایشان ضمن برشمردن آرزوهای دست یافتنی فراروی ملت ایران در سال جدید گفتند: «پیشرفت اقتصادی»، «اقتدار و عزت منطقه‌ای و بین‌المللی»، «جهش‌های علمی به‌معنای واقعی»، «عدالت قضایی و اقتصادی» و از همه مهمتر، «ایمان و معنویت» آرزوهای بزرگی هستند که در این سال برای ملت ایران داریم .