مقام معظم رهبری در طول چند سال اخیر از اهمیت اقتصاد مقاومتی به عنوان یک راهکار اساسی ومعادله موفقیت امیز در جهت نجات کشور از آثار مخرب نقشه‌های شوم و ویرانگر دشمنان در عرصه اقتصادی را در اکثرسخنرانی‌های مختلف خود بیان کردند که متاسفانه اقدام عملی مطلوبی در این رابطه از سوی مسئولان صورت نگرفته و بسیاری از حرف‌ها در حد شعار باقی مانده است؛که لازمست چاره‌ای جدی اندیشیده و اقداماتی جهادی و انقلابی و در خور شان انقلاب صورت گیرد.
اگر بخواهم در یک جمله درباره توانمندی جامعه ایران صحبت کنم، باید بر توانمندی و بالابردن سرمایه اجتماعی متمرکز شوم. همین فرمایشی که رهبری در آغاز سال عنوان کرده‌اند،ازمنظر جامعه‌شناسی می‌توان دو مفهوم همدلی و همزبانی را در ارتباط با توانمند شدن جامعه تفسیر کرد. اگر تلاش کنیم که همدلی و همزبانی به‌وجود آید به‌دلیل جامعه‌شناسانه، توانمندی در جامعه ایجاد می‌شود که البته رسیدن به آن کار کرام‌الکاتبین است.
دولت - ملت (NATION – STATE)؛ اصطلاحی است که از دیرباز محل توجه و موضوع بحث و گفت‌وگوی اندیشمندان علوم سیاسی و صاحب نظران علوم اجتماعی بوده است. این مفهوم با استفاده از واژگان دیگر، از زمان افلاطون نیز در حوزه مباحث مربوط به حکومت و طبقه حاکمه و رابطه آن با مردم، کاربرد داشته است.مفهوم دولت - ملت، در حقیقت در پی آن است که پس از بیان ماهیت و چیستی این پدیده ، حدود و مرزهای روابط میان مردم با حکومت و حاکمان را ترسیم و چگونگی ایفای تعهدات متقابل میان این دو عنصر اجتماعی و این دو بازیگر مهم صحنه سیاسی جامعه را تعیین و تبیین نماید.
تحلیل‌های مختلفی برای تبیین طرح کلی اندیشه مقام معظم رهبری ارائه شده است که هر یک بخشی از این منظومه کلی را معرفی می‌کند. اما به نظر می‌رسد بهترین روش تحلیل و تبیین، روش تحلیل منظومه فکری ایشان با استناد به مقوله «فرآیند تحقق اهداف انقلاب اسلامی» می‌باشد که در برهه‌های مختلف مورد تأکید معظم‌له قرار گرفته است. به عبارتی، برای درک مفاهیم مختلف به ظاهر پراکنده، بهترین روش جایابی این مفاهیم در مقوله فوق می‌باشد. با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان نگاهی متفاوت نسبت به علت پدیده نامگذاری سالها توسط مقام معظم رهبری داشت.
با گذشت سی و شش سال از عمر پربرکت نظام جمهوری اسلامی، این نامگذاری در شرایطی انجام گرفت، که نظام سلطه جهانی با امید به ایجاد انشقاق و جدایی در بین صفوف بهم فشرده مردم و دولت، در تکاپوی استفاده ابزاری از قدرت تأثیرگذاری رسانه های مجازی افتاده تا بتواند با سلاح و حربه کهنه استعمار پیر یعنی تفرقه اندازی، همزمان اقتدار ملی، امنیت ملی، کارآمدی ملی، منافع ملی، مواضع ملی و کلاً وجهه ملی ما را تحت تأثیر قرار داده و از ظرفیت موجود ناشی از فضای باز مربوط به دمکراسی در درون نظام، بهره برداری منفی به عمل آورد.تبدیل انتقادات سازنده به تخریب های رسانه ای و تریبونی و ترویج فرهنگ تقابل بجای تعامل و کاهش آستانه تحمل مدیران ارشد و غیرارشد نظام و نهایتاً توسعه تندروی های اعتمادشکن و برخوردهای ضدهنجاری، در اصل نمایش مستند عملیات خودزنی در جامعه ماست که اصلاً با فرهنگ ناب اسلامی و ماهیت مردمسالارانه نظام ما انطباقی ندارد!
آموزه‌های قرآنی ساختار امت را بر وحدت عقیده
و هدف دانسته است و گاه فراتر از امت اسلام از همه معتقدان به شرایع اسلامی از
یهود و نصاری می‌خواهد تا بر محور عقیده و هدف مشترک گرد آیند و همدل و همزبان در
مسیر گسترش آئین توحیدی همکاری داشته باشند. خداوند در آیه ۶۴ سوره آل عمران می‌فرماید:
قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمهًْ سواء بیننا و بینکم الا نعبد الا الله و لا
نشرک به شیئا و لا یتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون الله فان تولوا فقولو اشهدوا
بانا مسلمون؛ بگو: «ای اهل کتاب، بیایید بر سر سخنی که میان ما و شما یکسان است
بایستیم که: جز خدا را نپرستیم و چیزی را شریک او نگردانیم و بعضی از ما بعضی دیگر
را به جای خدا به خدایی نگیرد.» پس اگر از این پیشنهاد اعراض کردند، بگوئید:شاهد
باشید که ما مسلمانیم نه شما.
همدلی و همزبانی میان کارگزار و کارفرما. معنایی بدیع و مهم در فرهنگ سیاسی است که رهبر فرزانه‌ی انقلاب سال 1394 شمسی را با عطف توجه به آن، سالِ «همدلی و همزبانی دولت و ملت» نامیدند. و این نامگذاری می‌رود تا تصورها از ارتباط عموماً حقوقی و خشک کارفرما و کارگزار را به فضای آکنده از دیگرخواهیِ «همدلی و همزبانی» ببرد و برگی دیگر بر دفتر مضامین بلند برخاسته از فرهنگ انقلاب اسلامی بیفزاید.همدلی را «توانِ خود را جای دیگران گذاشتن» دانسته‌اند. اما سخن به ارتباط کارفرما و کارگزار که می‌رسد قصه وضع جالبی به خود می‌گیرد. کارفرمایی که قرار است تلاش کند «خود را جای کارگزار بگذارد» چه وضعی خواهد داشت؟ یا کارگزاری که می‌خواهد لحظه‌ای «جای کارفرما بنشیند و دنیا را از چشم او نگاه کند» چه منظره‌ای خواهد دید؟
نامگذاری سالها که با ابتکار رهبر معظم انقلاب (مدظله‌العالی) پایه گذاری شده است، موضوعی است که نقش بسز ایی در پیشرفت و توسعه کشور دارد.درحقیقت این شعارها علاوه بر این که هدف و راهبرد را تعیین می‌کند، موجب وحدت ملی برای رسیدن به پیشرفت و تعالی می‌شود.مقام معظم رهبری در این سالها با زیر نظر داشتن دقیق مسائل کشور و نیازسنجی واقعی نام‌هایی انتخاب کرده‌اند که نیاز روز کشور بوده است.انتخاب شعار سال 94 توسط رهبر معظم انقلاب یعنی: «همدلی و همزبانی میان دولت و ملت» در واقع نشان از نگاه عمیق و همه جانبه ایشان در شرایط ویژه داخلی و بین المللی دارد.این نگاه همه جانبه و کوشش برای حرکت در مسیر یک گفتمان مشترک می‌تواند عبور از گردنه تاریخی پیش روی نظام و مردم در سال 94 را بسیار آسان‌تر کند. تردیدی نیست که ثمره همدلی و همزبانی وحدت خواهد بود و البته وحدت کلید پیروزی و رسیدن به قله‌های پیش رو است.
رهبر معظم انقلاب سال 1394 را سال «دولت و ملت؛ همزبانی و همدلی» نام گذاری کردند و ضمن تاکید بر همکاری های گسترده دولت و ملت با یکدیگر، دولت خدمتگذار و ملت شجاع، بصیر و دانا را دو کفه یک ترازو نامیدند و عمل به این شعار را ضروری دانستند. نظام جمهوری اسلامی از زمان شکل گیری، پشتوانه اصلی خود را مردم قرار داد و تا به امروز نیز با اتکاء به قدرت مردم مسلمان توانسته موانع و چالش ها را پشت سر بگذارد و به نظام سیاسی نمونه در منطقه و جهان بدل شود.
یکی از ملزومات دستیابی به رشد و توسعه و یا هر هدف والایی، در ابتدا داشتن یک برنامه‌ریزی و چشم‌انداز کلان از اهداف است تا بدین طریق تمام اقشار جامعه و طبقات، از دولتمردان گرفته تا مردم، وظایف خود را در آن چشم‌انداز تعریف کرده و گام‌هایی هماهنگ به‌سوی کمال مطلوب‌ها بردارند. هرساله همزمان با آغاز سال نو شمسی، مقام معظم رهبری در اقدامی مدبرانه، با توجه به شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی، اقدام به نامگذاری آن سال متناسب با نیاز جامعه می‌کنند و در عین کوتاهی و مختصرگویی، چشم‌اندازی را برای آن 365 روز از سال تعریف می‌نمایند تا تمامی سطوح جامعه، یک‌صدا و یک‌دست در راستای تحقق آن چشم‌انداز با برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی و به‌کارگیری تمامی پتانسیل‌های موجود حرکت کنند. در این نوشتار قصد داریم به نقش و وظیفه‌ی آحاد مردم در تحقق نام‌گذاری‌های ابتدای هر سال توسط رهبر معظم انقلاب بپردازیم.
نامگذاری سالها توسط رهبر معظم انقلاب از آغاز زعامت ایشان تبدیل به یک سنت شده است؛ چنان‌که ایشان متناسب با نیازها و شرایط هر سال، در پیام نوروزی خود، عنوانی برای سالها مشخص می‌کنند. این نام‌گذاری‌ها توانسته است توجه مسئولین و مردم را معطوف به مسائل مهم کشور در زمان‌های مشخص، مطابق با نیازهای آن برهه جلب کند. اما با وجود این، نارسایی‌های بسیاری در عملی شدن محتوای نام‌گذاری‌ها وجود دارد که به‌منظور مرتفع شدن، می‌باید ریشه‌یابی و آسیب‌شناسی شوند؛ چراکه هدف این نام‌گذاری‌ها از سوی رهبر معظم انقلاب، حرکت عملی به سمت اهداف مشخص‌شده است. اما از آنچه در طول سالیان متمادی شاهد آن بوده‌ایم، چنین چیزی استنباط نمی‌شود. نارسایی‌ها و ضعف‌های بزرگی مانع تحقق شعارهای انتخاب‌شده برای سال بوده است. بنابراین یکی از ضروری‌ترین کارها آسیب‌شناسی این وضعیت است تا در پرتو این کار، مشکلات و موانع برطرف شود و در آینده، نتایج بیشتری از سنت حسنه‌ی نامگذاری سالها حاصل شود.
حکایت می‌کنند که مردی، کلیدش را در خانه گم کرده بود و در کوچه می‌جست. پرسیدند فلانی چرا چنین می‌کنی؟! گفت: خانه‌مان چراغ ندارد!شاید این حکایت، وصف حال این روزهای ما باشد. روزهایی که کلید حل مشکلات کشور را در لوزان و ژنو و نیویورک و اخیراً وین می‌جوییم و حالا کار به جایی رسیده است که به هیئت‌های اروپایی ماموریت می‌دهیم، درون کشورهایشان را بجویند تا شاید کلید حل مشکلات ما پیدا شود(!) و ناگفته پیداست که «یافت» می«نشود»!اینکه عده‌ای از مجموعه دست‌اندرکاران، کلید حل مشکلات کشور را در خارج از کشور بجویند، شاید مشکل اصلی نباشد. حتی اینکه با برخورد به هر شبه‌کلید دشمن ساخته‌ای، آن را بالا می‌گیرند و به عنوان دستاورد معرفی می‌کنند هم شاید یک جور ضرورت سیاسی یا عادت محسوب شود؛ اما اینکه اجرای اقتصاد مقاومتی را کسی گره بزند به مذاکرات و رفع تحریم، نادان فرض‌کردن مخاطب است.
موضوع نامگذاری سالها که به عنوان سنتی حسنه از سوی رهبر معظم انقلاب پایه گذاری شده است، مساله‌ای است که تاثیر بسزایی در رشد و توسعه کشور می گذارد. درواقع نامگذاری سالها هم هدف و راهبرد را تعیین می کند و هم باعث انسجام ملی برای رسیدن به پیشرفت و تعالی می شود. رهبر معظم انقلاب همواره در این سالها با رصد دقیق مسائل کشور و نیازسنجی خاصی که دارند نام‌هایی برای سال پیش رو انتخاب کرده‌اند که نیاز روز کشور است و البته در بلند مدت نیز فرهنگ‌سازی عمومی آن باعث بروز رفتار و تفکری می شود که لازمه رشد و پیشرفت است.
همدلی و همزبانی میان کارگزار و کارفرما. معنایی بدیع و مهم در فرهنگ سیاسی است که رهبر فرزانه‌ی انقلاب سال 1394 شمسی را با عطف توجه به آن، سالِ «همدلی و همزبانی دولت و ملت» نامیدند. و این نامگذاری می‌رود تا تصورها از ارتباط عموماً حقوقی و خشک کارفرما و کارگزار را به فضای آکنده از دیگرخواهیِ «همدلی و همزبانی» ببرد و برگی دیگر بر دفتر مضامین بلند برخاسته از فرهنگ انقلاب اسلامی بیفزاید.
رهبرمعظم‌انقلاب اسلامی در پیام نوروزی خود همکاری‌های صمیمانه و همدلی بیشتر میان ملت و دولت را شرط عملیاتی شدن ظرفیت‌ها و تحقق آرزوها دانسته و لازمه‌ی شکل‌گیری این همکاری و همدلی را اعتماد متقابل معرفی کردند.رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خطاب به ملت ایران، سال 1394 را سال «دولت و ملّت، همدلی و همزبانی» نامگذاری کردند. در این متن بر پایه‌ی بیانات رهبر انقلاب به بررسی رمز موفقیت دولت، ثمره همدلی و فرصت سال 94 پرداخته شده است.
تحلیل‌های مختلفی برای تبیین طرح کلی اندیشه مقام معظم رهبری ارائه شده است که هر یک بخشی از این منظومه کلی را معرفی می‌کند. اما به نظر می‌رسد بهترین روش تحلیل و تبیین، روش تحلیل منظومه فکری ایشان با استناد به مقوله «فرآیند تحقق اهداف انقلاب اسلامی» [1] می‌باشد که در برهه‌های مختلف مورد تأکید معظم‌له قرار گرفته است. به عبارتی، برای درک مفاهیم مختلف به ظاهر پراکنده، بهترین روش جایابی این مفاهیم در مقوله فوق می‌باشد. با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان نگاهی متفاوت نسبت به علت پدیده نامگذاری سالها توسط مقام معظم رهبری داشت.
در تداوم حرکت پسندیده و مبارک نامگذاری سال‌های شمسی و انتخاب شعار سال توسط مقام معظم رهبری در پیام‌های نوروزی معظم له با عناوینی خاص که متناسب با شرایط زمانی و مکانی و فضای حاکم بر کشور می‌باشد، امسال نیز شعار «دولت و ملت، همدلی و همزبانی» انتخاب شده است. در این راستا با هدف اجرا و عملیاتی کردن این شعار در بستر مساجد، مطالبی در این خصوص مطرح می‌شود.
شرایط امروز ام‌القرای جهان اسلام و انتظارات و توقعاتی که از دولت و ملت ایران اسلامی در سطح منطقه و کشورها و ملت‌های مسلمان می‌رود و از همه مهم‌تر جایگاه رفیع جمهوری اسلامی در جامعه بین‌الملل و تأثیرگذاری در سیاست‌های جهانی، اقتضای آن دارد که در داخل کشور یکپارچگی و یگانگی در گفتارها و رفتارها ملموس‌تر از هر زمانی جریان داشته باشد و این مهم بدون نهادینه‌سازی و تقویت بنیه‌های همدلی و همزبانی، امکان‌پذیر نخواهد بود، چه آنکه ریشه تمامی فتنه‌ها و ناکامی‌ها، تشتّت و تفرقه‌ها نیز در گسست و شکاف و چندگانگی می‌باشد. به‌ویژه اگر با هواهای نفسانی و بدعت‍های ناشی از کبر و عجب و خودپسندی و سیاست زدگی همراه گردد. در این که همدلی و همزبانی دو عنصر مطلوب و شایسته هر جامعه کوچک و بزرگی است هیچ تردیدی نیست، اما آنچه در این خصوص باید مورد توجه ویژه قرار گیرد الزامات همدلی و همزبانی است که به برخی از آنها به اختصار اشارت می‌رود
رهبر معظم انقلاب با درک دقیق، جامع و صحیح از این اقتضائات، سال جدید را سال همدلی و همزبانی دولت و ملت نامیدند تا بدین‌وسیله راحت‌تر و با سرعت بهتر و مطمئن‌تری بتوان با مشکلات اقتصادی به‌وجودآمده، که عمدتاً ناشی از دخالت‌های خارجی (تحریم‌های اقتصادی، توطئه‌ی کاهش قیمت نفت و...) و سوءتدبیرهای داخلی از ناحیه‌ی مسئولین و به‌ویژه دولتمردان است، مقابله نمود.
نامگذاری سال ۹۴ از سوی مقام معظم رهبری به نام همدلی و هم زبانی میان ملت و دولت می‌تواند مبین رویکرد دولتمردان اجرایی کشور در اجرای دقیق منویات ولی فقیه جامعه‌ی اسلامی باشد، لیکن بهره‌گیری هر چه بیشتر از اندیشه‌های عالمان ژرف‌نگر همچون آیت‌الله العظمی جوادی آملی می‌تواند در تبیین هندسه‌ی نظام اسلامی، موجبات تقویت هر چه بیشتر پیوند ناگسستنی میان ملت و دولت را فراهم سازد، به عنوان نمونه ایشان در تبیین نقش کلیدی اخلاص در تقویت هماهنگی میان دولت و ملت فرموده‌اند:«وجود این شاخصه زمینه را برای رشد فرهنگی، حضور سیاسی، خلوص و صفای مردم گرانقدر ایران اسلامی و هماهنگی دولت و ملت مهیا می‌کند و نظام اسلامی را همچنان از گزند زمین و زمان و زمانه حفظ می‌کند، و همهٴ اینها در سایهٴ خلوص و در پرتو اخلاص است».
