۰۷ آبان ۹۴ ، ۲۳:۴۸
شرط تحقق شعار «دولت و ملت،همدلی و هم زبانی»
حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیام نوروزی خطاب به ملت ایران، سال ۱۳۹۴ را سال «دولت و ملّت، همدلی و همزبانی» نامگذاری کردند. ایشان همکاری‌های صمیمانه و همدلی بیشتر میان ملت و دولت را شرط عملیاتی شدن ظرفیت‌ها و تحقق آرزوها دانسته و لازمه شکل‌گیری این همدلی را «اعتماد متقابل» معرفی کردند. اما مسئله این است که شرط تحقق این شعار چیست؟
در متون علوم سیاسی براساس مبانی، نگرش‌ها و تجربیات تاریخی تقسیم‌بندی‌های گوناگونی از انواع حکومت‌ها وجود دارد که طبق آن حکومت‌های مختلف بشری از حیث مُدل و نحوه حکومت کردن به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. اما رهبر انقلاب اسلامی تقسیم‌بندی‌ای کلی از انواع حکومت‌ها براساس نحوه اداره آنها دارند و حکومت‌ها را به سه دسته اصلی تقسیم می‌کنند:
دسته اول نظام‌های پلیسی مانند سیستم‌های استبدادی کمونیستی، سلطنتی و شبه‌سلطنتی با ویژگی‌های خاص خود هستند و دسته دوم دمکراسی‌های غربی هستند که با تزویر و تبلیغات اداره می‌شوند. اما سومین مُدل، نظامی است که با محبت و عطوفت مردم اداره می‌شود. از نگاه رهبر معظم انقلاب، نظام اسلامی نمی‌خواهد و نمی‌تواند با دو شیوه اول اداره شود و بر این اساس «اعتماد و محبت مردم به نظام» از جایگاهی بنیادین در جمهوری اسلامی برخوردار است:«یک نوع نظام هم نظامی است که با محبت و عطوفت مردم اداره می‌شود. باید مردم را مورد محبت و احترام قرار داد و به آنها اعتنا کرد، تا به دستگاه حاکمه وصل باشند و پشت سرش قرار گیرند. نظام ما تا حالا این‌گونه بوده است؛ بعد از این هم باید این‌طور باشد.»
تجربه‌های تاریخی ایران نشان داده است یکی از ضعف‌های جدی در روابط دولت و ملت در ایران فقدان همدلی و همزبانی و هم رأیی بین دولت‌ها و ملت ایران در ادوار گوناگون تاریخی بوده و مهمترین دلیل این معضل نیز استقرار و استمرار حکومت‌های استبدادی و سلطانی بوده است. در تاریخ ایران همواره دولت‌ها و حکومت‌ها به قدرت به مثابه فرصت و غنیمتی برای افزایش ثروت شخصی، خانوادگی، قومی، قبیله‌ای و باندی یا فرصتی برای ترکتازی‌ها و نمایش قدرت خود با هزینه از سرمایه‌های ملی نگاه می‌کردند از این‌رو کمترین دغدغه‌ای که داشته‌اند مساله‌ای به نام منافع ملی بوده است.
دولت‌های استبدادی از آنجا که به دنبال تامین منافع ملی نبودند برای بقا و استمرار حاکمیت خود نیز نیازی به حمایت و پشتیبانی ملی احساس نمی‌کردند.از این‌رو همواره شکاف دولت و ملت به عنوان میراث شوم تاریخی در ایران وجود داشته و موجب هدر رفتن توانمندی‌های ملی و استعدادهای فردی و اجتماعی شده است.استقرار نظام جمهوری اسلامی برای نخستین‌بار در تاریخ ایران نشان داد که رابطه دولت و ملت تا چه اندازه ارزش دارد و این رابطه در ۸ سال دفاع‌مقدس و مقابله با انواع دسیسه‌ها و دشمنی‌ها کارآمدی خود را پیش روی ملت و دولت ایران قرار داد اما تجارب تاریخی نشان داده است رابطه همدلانه و همزبانانه بین دولت‌ها و ملت‌ها امر ثابت و غیر‌قابل تغییری نیست و همواره در معرض خدشه و آسیب قرار دارد و باید آن را تقویت کرد.
از همین جا می‌توان علت تأکید رهبر انقلاب بر مقوله «اعتماد متقابل مردم و نظام» در پیام نوروزی سال ۹۴ را دریافت. رهبری در این پیام با اشاره به ظرفیت‌های زیاد ملّت ایران و سیاست‌های نظام برای تحقق آرزوهای بزرگ ملی، همکاری‌های صمیمانه و همدلی بیشتر میان ملت و دولت را شرط عملیاتی شدن ظرفیت‌ها و تحقق آرزوها دانسته و لازمه شکل‌گیری این همکاری و همدلی را «اعتماد متقابل» معرفی کردند:«اگر این همکاری صمیمانه [میان ملّت و دولت] از دو سو شکل بگیرد، یقیناً همه آنچه را که جزو آرزوهای ما می‌باشد دست‌یافتنی است و آثار آن را مردم عزیزمان به چشم خواهند دید... هرچه بین ملّت و دولت صمیمیّت بیشتر و همکاری بیشتر و همدلی بیشتری باشد، کارها بهتر پیش خواهد رفت. باید به یکدیگر اعتماد کنند؛ هم دولت، ملّت را به معنای واقعی کلمه قبول داشته باشد و ارزش و اهمّیّت و توانایی‌های ملّت را بدرستی بپذیرد، هم ملّت به دولت که کارگزار کارهای او است به معنای حقیقی کلمه اعتماد کند.»
انقلاب اسلامی ایران با تکیه بر حرکت‌های فرهنگی و همچنین مبتنی بر همدلی به پیروزی رسید و در دوران ۳۶ ساله بعد از انقلاب نیز توانستیم با تکیه بر همین همدلی به پیشرفت‌هایی نائل شویم.فرصت و حضور حداکثری مردم در صحنه‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی همواره سبب شده بسیاری از تهدیدهای دشمنان نظام اسلامی به فرصت تبدیل شود و در این میان کلید واژه اصلی همدلی بوده است.علاوه بر این با تکیه بر همین همدلی و مشارکت مردمی بوده است که در بسیاری از صحنه‌ها همچون دوران هشت ساله دفاع‌مقدس با موفقیت از صحنه خارج شده‌ایم و در دوران جنگ تحمیلی شاهد بودیم که حتی یک وجب از خاک این کشور به دشمنان واگذار نشد.
اعتماد ملت به دولت
از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اعتماد مردم به نظام زمینه‌سازِ پشتیبانی آنها از حکومت را فراهم آورده و دست‌یابی به اهداف اسلامی را تضمین می‌کند:«در حقیقت اعتماد مردم است که پشتیبانی آنها را به وجود می‌آورد؛ و پشتیبانی و اتصال مردم به دست‌اندرکاران نظام است که توفیق این حرکت اسلامی را با اهداف اسلامی تضمین می‌کند... مردم هستند که پشتیبان واقعی نظامند؛ این پشتیبانی، متوقف به اعتماد است و این اعتماد هم باید باقی بماند.»
در این نگاه «رمز موفقیت حاکمیت و قوای سه‌گانه کشور» در همین پشتیبانی ملت از آنها نهفته است و هیچ عاملی نباید به اعتماد به عنوان زمینه‌سازِ این پشتیبانی ضربه بزند:«رمز موفقیت دولت و قوّه قضاییه و مقننه، در پشتیبانی قاطبه ملت از آنهاست. هر حرکت و گفتاری که روح اعتماد مردم به این قوا و کارگزاران آن را متزلزل و در این پشتیبانی، اندک خللی وارد سازد، حرام شرعی و خیانت ملی است.»اگر هم دولت و هم ملت از این آرمان‌ها، اهداف، ارزش‌ها و ایستارها تعریف و تصویر مشترکی داشته و در قبال تحقق اهداف و پاسداری از ارزش‌ها احساس مسئولیت مشترک داشته باشند بدیهی است سرمایه‌ها، استعدادها و توانایی‌های ملی در این مسیر به کار گرفته خواهد شد و از هدر رفتن آنها جلوگیری می‌شود.
شرط تحقق شعار سال ۹۴
از سوی دیگر تأکید رهبر انقلاب بر عنصر «همدلی» که در شعار سال ۹۴ تبلور یافته امری بی‌سابقه نیست و ایشان در گذشته نیز از این موضوع به عنوان «نعمت بزرگ خدا» یاد کرده بودند:«همه آحاد ملت و بخصوص مسئولین کشور باید نعمت وحدت و اتّفاق و همدلی را - که خدای متعال آن را به ما ارزانی داشت - برای خود حفظ کنند و آن را به خطر نیندازند: «واذکروا نعمة الله علیکم اذ کنتم اعداء فالّف بین قلوبکم فأصبحتم بنعمته اخوانا». برادری، احساس همگامی و همدلی، نعمت بزرگ خداست.»
اما شکل‌گیری و تقویت اعتماد متقابل بین ملت و دولت به عنوان شرط تحقق همکاری و همدلی بین ملت و دولت چگونه ممکن خواهد شد؟ رهبر انقلاب در پیام نوروزی خود به این سوال پاسخی شفاف داده‌اند:«هم دولت، ملّت را به معنای واقعی کلمه قبول داشته باشد و ارزش و اهمّیّت و توانایی‌های ملّت را بدرستی بپذیرد، هم ملّت به دولت که کارگزار کارهای او است به معنای حقیقی کلمه اعتماد کند.»
برطرف نمودن شکاف دولت ملت که می‌توان آن را از جمله شکاف‌های فعال در جامعه دانست که در شرایط حاضر با طرح فسادهای اخیر در فضای عمومی نیز تشدید شده است، می‌تواند موجب پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی شود. برای رسیدن به اهداف انقلاب اسلامی، همدلی و همزبانی دولت و ملت و برطرف نمودن شکاف بین این دو از جمله ضروریات است. دولت اسلامی دولتی است از دل ملت و برآمده از آن که خواست اسلام و مسلمین را پی می‌گیرد به همین جهت تحقق همدلی و همزبانی دولت و ملت برای رسیدن به دولت اسلامی ضروری است. در این جهت نه دولت باید ملت را نامحرم و غیر‌خودی بداند و او را در روند مدیریت کشور و تصمیمات شرکت ندهد و نه ملت، دولت را به حال خود رها کند و خود را در قبال اتفاقات و حوادث مسئول نداند. البته باید دقت داشت که همزبانی و همدلی این دو رکن جمهوری اسلامی یعنی دولت و ملت، طرفینی است؛ بدان معنا که نباید این نامگذاری به همدلی و همزبانی ملت نسبت به دولت و بلعکس دولت نسبت به ملت تفسیر شود.دولت اسلامی دولتی است که از یک‌سو فرهنگ سیاسی مردم در آن مشارکتی است و ازسوی دیگر دولت صرفاً به دنبال تحقق خواست نخبگان و گروه‌های قدرت و ثروت نیست بلکه خواست آحاد مردم مسلمان را پی می‌گیرد.
نتیجه همدلی و همزبانی
پذیرش جایگاه والای ملت و توانایی‌های عظیم آن از سوی دولت و استفاده از این نیروی عظیم در مسیر پیشرفت کشور و حل مشکلات از جمله مسائل مهم در این زمینه است که به‌خصوص در سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی» مورد تأکید دائمی رهبری بوده تا جایی که پیشرفت کارها را در صورت سپرده شدن آن به مردم میسر دانستند:«تدبیر مسئولان در هر برهه‌ای از زمان در دوران جمهوری اسلامی، باید این باشد؛ کارها با تدبیر، با برنامه‌ریزی، با ملاحظه همه ظرایف و دقایق در اختیار مردم گذاشته بشود؛ آن‌وقت کارها پیش خواهد رفت.»
ین توجه به توانایی‌های ملت صرفا به عنوان مسئله‌ای تبلیغاتی مطرح نمی‌شود بلکه براساس برآوردی دقیق و محاسبه شده از توانمندی‌های ملت مورد تأکید قرار می‌گیرد:«بارها این را گفتیم - اوائل از روی حدس و گمان می‌گفتیم، بعد آمارهای بین‌المللی همین را تأیید کرد – که ما از لحاظ رتبه استعداد انسانی، در رتبه‌های بالا هستیم؛ یعنی از متوسط جوامع بشری موجود دنیا خیلی بالاتریم؛ متوسط ما از متوسط دنیا بالاتر است. استعدادهای ما، جوانهای ما فوق‌العاده‌اند.»
و براساس این برآورد از واقعیت‌های کشور است که مسئله اتکاء به قدرت درونی به عنوان «کلید حلّ مشکلات کشور» به یکی از مهمترین مطالبات رهبر انقلاب اسلامی از دولت تبدیل می‌شود:«در داخل کشور خیلی امکانات وجود دارد که اگر چنانچه نگاه ما - چه در زمینه‌های اقتصادی، چه در زمینه‌های فرهنگی، چه در زمینه‌های گوناگون دیگر - [به آنها باشد و] اگر بتوانیم از این نیروهای داخلی استفاده کنیم، کلید حلّ مشکلات اینجا است؛ یعنی در درون کشور و امکانات داخلی کشور است که از اینها می‌شود خردمندانه بهره‌برداری کرد. اینها باید شناسایی بشوند. و این است که رتبه ما را در دنیا بالا می‌برد. در مناسبات بین‌المللی سهم هر کشوری به قدر قدرت درونی او است؛ هر مقداری که واقعاً در درون اقتدار داشته باشد، سهمش از مجموعه مناسبات بین‌المللی به همان نسبت بالاتر است.»
از سوی دیگر مردم، جریانهای سیاسی و شخصیتهای متنفذ نیز وظیفه کمک به دولت را برعهده دارند:«من از همه جریانهای گوناگون سیاسی درخواست می‌کنم و اصرار دارم، و همچنین از همه شخصیتهای متنفذی که دارای نفوذ کلمه هستند، دارای حوزه تأثیرگذاری در میان ملت هستند، درخواست می‌کنم به مسئولین، به دولت، به رئیس‌جمهور کمک کنند تا ان‌شاءالله بتوانند وظائف سنگینی را که برعهده دارند، بخوبی انجام دهند.»
فرصت سال ۹۴
به نظر می‌رسد نامگذاری سال ۹۴ با شعارِ «دولت و ملّت، همدلی و همزبانی» فرصتی گران‌بها برای مجموعه قوای کشور و به خصوص دولت به عنوان سکاندار اجرایی کشور از سویی و ملت ایران به عنوان «صاحبان کشور» از سوی دیگر است تا با تقویت عنصر اعتماد متقابل بین خود و شکل‌دهی هرچه بهتر و کامل‌تر فضای همکاری و همدلی گام‌های مهم و بزرگی در مسیر پیشرفت بردارند که در این صورت کشور در مقابل توطئه‌های دشمن مصون خواهد شد:«مصونیّت کشور، وابسته به حضور مردم است؛ کم شدن فشارهای دشمنان، وابسته به حضور مردم است، وابسته به اتّحاد و انسجام مردم با نظام و با دستگاه جمهوری اسلامی و حسّ اعتماد متقابل بین مردم و مسئولین است. این حسّ باید روزبه‌روز تقویت بشود.»
لذا همه باید تلاش کنیم تا این شعار راهبردی در فضای تبلیغاتی رسانه‌ها و جریانات سیاسی صرفا در گفتار و کلام مسئولان و نمایش در بنرها و بروشورهای رنگارنگ بر بدنه دیوار‌ها و ادارات باقی نماند، بلکه مسیر حرکت و استراتژی دولت و مردم قرار گیرد و برای اجرایش عملا روش‌های دقیق و برنامه‌های معین طراحی و اعمال شود، تا در پایان یکسال از گذشت این راهبرد کیفیت و کمیت ارزیابی آن مشهود باشد که در اینصورت استوانه استحکام درونی نظام یکبار دیگر اقتدار و زیبایی مشروعیت و مقبولت نظام اسلامی را تضمین خواهد نمود.
دسته اول نظام‌های پلیسی مانند سیستم‌های استبدادی کمونیستی، سلطنتی و شبه‌سلطنتی با ویژگی‌های خاص خود هستند و دسته دوم دمکراسی‌های غربی هستند که با تزویر و تبلیغات اداره می‌شوند. اما سومین مُدل، نظامی است که با محبت و عطوفت مردم اداره می‌شود. از نگاه رهبر معظم انقلاب، نظام اسلامی نمی‌خواهد و نمی‌تواند با دو شیوه اول اداره شود و بر این اساس «اعتماد و محبت مردم به نظام» از جایگاهی بنیادین در جمهوری اسلامی برخوردار است:«یک نوع نظام هم نظامی است که با محبت و عطوفت مردم اداره می‌شود. باید مردم را مورد محبت و احترام قرار داد و به آنها اعتنا کرد، تا به دستگاه حاکمه وصل باشند و پشت سرش قرار گیرند. نظام ما تا حالا این‌گونه بوده است؛ بعد از این هم باید این‌طور باشد.»
تجربه‌های تاریخی ایران نشان داده است یکی از ضعف‌های جدی در روابط دولت و ملت در ایران فقدان همدلی و همزبانی و هم رأیی بین دولت‌ها و ملت ایران در ادوار گوناگون تاریخی بوده و مهمترین دلیل این معضل نیز استقرار و استمرار حکومت‌های استبدادی و سلطانی بوده است. در تاریخ ایران همواره دولت‌ها و حکومت‌ها به قدرت به مثابه فرصت و غنیمتی برای افزایش ثروت شخصی، خانوادگی، قومی، قبیله‌ای و باندی یا فرصتی برای ترکتازی‌ها و نمایش قدرت خود با هزینه از سرمایه‌های ملی نگاه می‌کردند از این‌رو کمترین دغدغه‌ای که داشته‌اند مساله‌ای به نام منافع ملی بوده است.
دولت‌های استبدادی از آنجا که به دنبال تامین منافع ملی نبودند برای بقا و استمرار حاکمیت خود نیز نیازی به حمایت و پشتیبانی ملی احساس نمی‌کردند.از این‌رو همواره شکاف دولت و ملت به عنوان میراث شوم تاریخی در ایران وجود داشته و موجب هدر رفتن توانمندی‌های ملی و استعدادهای فردی و اجتماعی شده است.استقرار نظام جمهوری اسلامی برای نخستین‌بار در تاریخ ایران نشان داد که رابطه دولت و ملت تا چه اندازه ارزش دارد و این رابطه در ۸ سال دفاع‌مقدس و مقابله با انواع دسیسه‌ها و دشمنی‌ها کارآمدی خود را پیش روی ملت و دولت ایران قرار داد اما تجارب تاریخی نشان داده است رابطه همدلانه و همزبانانه بین دولت‌ها و ملت‌ها امر ثابت و غیر‌قابل تغییری نیست و همواره در معرض خدشه و آسیب قرار دارد و باید آن را تقویت کرد.
از همین جا می‌توان علت تأکید رهبر انقلاب بر مقوله «اعتماد متقابل مردم و نظام» در پیام نوروزی سال ۹۴ را دریافت. رهبری در این پیام با اشاره به ظرفیت‌های زیاد ملّت ایران و سیاست‌های نظام برای تحقق آرزوهای بزرگ ملی، همکاری‌های صمیمانه و همدلی بیشتر میان ملت و دولت را شرط عملیاتی شدن ظرفیت‌ها و تحقق آرزوها دانسته و لازمه شکل‌گیری این همکاری و همدلی را «اعتماد متقابل» معرفی کردند:«اگر این همکاری صمیمانه [میان ملّت و دولت] از دو سو شکل بگیرد، یقیناً همه آنچه را که جزو آرزوهای ما می‌باشد دست‌یافتنی است و آثار آن را مردم عزیزمان به چشم خواهند دید... هرچه بین ملّت و دولت صمیمیّت بیشتر و همکاری بیشتر و همدلی بیشتری باشد، کارها بهتر پیش خواهد رفت. باید به یکدیگر اعتماد کنند؛ هم دولت، ملّت را به معنای واقعی کلمه قبول داشته باشد و ارزش و اهمّیّت و توانایی‌های ملّت را بدرستی بپذیرد، هم ملّت به دولت که کارگزار کارهای او است به معنای حقیقی کلمه اعتماد کند.»
انقلاب اسلامی ایران با تکیه بر حرکت‌های فرهنگی و همچنین مبتنی بر همدلی به پیروزی رسید و در دوران ۳۶ ساله بعد از انقلاب نیز توانستیم با تکیه بر همین همدلی به پیشرفت‌هایی نائل شویم.فرصت و حضور حداکثری مردم در صحنه‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی همواره سبب شده بسیاری از تهدیدهای دشمنان نظام اسلامی به فرصت تبدیل شود و در این میان کلید واژه اصلی همدلی بوده است.علاوه بر این با تکیه بر همین همدلی و مشارکت مردمی بوده است که در بسیاری از صحنه‌ها همچون دوران هشت ساله دفاع‌مقدس با موفقیت از صحنه خارج شده‌ایم و در دوران جنگ تحمیلی شاهد بودیم که حتی یک وجب از خاک این کشور به دشمنان واگذار نشد.
اعتماد ملت به دولت
از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اعتماد مردم به نظام زمینه‌سازِ پشتیبانی آنها از حکومت را فراهم آورده و دست‌یابی به اهداف اسلامی را تضمین می‌کند:«در حقیقت اعتماد مردم است که پشتیبانی آنها را به وجود می‌آورد؛ و پشتیبانی و اتصال مردم به دست‌اندرکاران نظام است که توفیق این حرکت اسلامی را با اهداف اسلامی تضمین می‌کند... مردم هستند که پشتیبان واقعی نظامند؛ این پشتیبانی، متوقف به اعتماد است و این اعتماد هم باید باقی بماند.»
در این نگاه «رمز موفقیت حاکمیت و قوای سه‌گانه کشور» در همین پشتیبانی ملت از آنها نهفته است و هیچ عاملی نباید به اعتماد به عنوان زمینه‌سازِ این پشتیبانی ضربه بزند:«رمز موفقیت دولت و قوّه قضاییه و مقننه، در پشتیبانی قاطبه ملت از آنهاست. هر حرکت و گفتاری که روح اعتماد مردم به این قوا و کارگزاران آن را متزلزل و در این پشتیبانی، اندک خللی وارد سازد، حرام شرعی و خیانت ملی است.»اگر هم دولت و هم ملت از این آرمان‌ها، اهداف، ارزش‌ها و ایستارها تعریف و تصویر مشترکی داشته و در قبال تحقق اهداف و پاسداری از ارزش‌ها احساس مسئولیت مشترک داشته باشند بدیهی است سرمایه‌ها، استعدادها و توانایی‌های ملی در این مسیر به کار گرفته خواهد شد و از هدر رفتن آنها جلوگیری می‌شود.
شرط تحقق شعار سال ۹۴
از سوی دیگر تأکید رهبر انقلاب بر عنصر «همدلی» که در شعار سال ۹۴ تبلور یافته امری بی‌سابقه نیست و ایشان در گذشته نیز از این موضوع به عنوان «نعمت بزرگ خدا» یاد کرده بودند:«همه آحاد ملت و بخصوص مسئولین کشور باید نعمت وحدت و اتّفاق و همدلی را - که خدای متعال آن را به ما ارزانی داشت - برای خود حفظ کنند و آن را به خطر نیندازند: «واذکروا نعمة الله علیکم اذ کنتم اعداء فالّف بین قلوبکم فأصبحتم بنعمته اخوانا». برادری، احساس همگامی و همدلی، نعمت بزرگ خداست.»
اما شکل‌گیری و تقویت اعتماد متقابل بین ملت و دولت به عنوان شرط تحقق همکاری و همدلی بین ملت و دولت چگونه ممکن خواهد شد؟ رهبر انقلاب در پیام نوروزی خود به این سوال پاسخی شفاف داده‌اند:«هم دولت، ملّت را به معنای واقعی کلمه قبول داشته باشد و ارزش و اهمّیّت و توانایی‌های ملّت را بدرستی بپذیرد، هم ملّت به دولت که کارگزار کارهای او است به معنای حقیقی کلمه اعتماد کند.»
برطرف نمودن شکاف دولت ملت که می‌توان آن را از جمله شکاف‌های فعال در جامعه دانست که در شرایط حاضر با طرح فسادهای اخیر در فضای عمومی نیز تشدید شده است، می‌تواند موجب پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی شود. برای رسیدن به اهداف انقلاب اسلامی، همدلی و همزبانی دولت و ملت و برطرف نمودن شکاف بین این دو از جمله ضروریات است. دولت اسلامی دولتی است از دل ملت و برآمده از آن که خواست اسلام و مسلمین را پی می‌گیرد به همین جهت تحقق همدلی و همزبانی دولت و ملت برای رسیدن به دولت اسلامی ضروری است. در این جهت نه دولت باید ملت را نامحرم و غیر‌خودی بداند و او را در روند مدیریت کشور و تصمیمات شرکت ندهد و نه ملت، دولت را به حال خود رها کند و خود را در قبال اتفاقات و حوادث مسئول نداند. البته باید دقت داشت که همزبانی و همدلی این دو رکن جمهوری اسلامی یعنی دولت و ملت، طرفینی است؛ بدان معنا که نباید این نامگذاری به همدلی و همزبانی ملت نسبت به دولت و بلعکس دولت نسبت به ملت تفسیر شود.دولت اسلامی دولتی است که از یک‌سو فرهنگ سیاسی مردم در آن مشارکتی است و ازسوی دیگر دولت صرفاً به دنبال تحقق خواست نخبگان و گروه‌های قدرت و ثروت نیست بلکه خواست آحاد مردم مسلمان را پی می‌گیرد.
نتیجه همدلی و همزبانی
پذیرش جایگاه والای ملت و توانایی‌های عظیم آن از سوی دولت و استفاده از این نیروی عظیم در مسیر پیشرفت کشور و حل مشکلات از جمله مسائل مهم در این زمینه است که به‌خصوص در سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی» مورد تأکید دائمی رهبری بوده تا جایی که پیشرفت کارها را در صورت سپرده شدن آن به مردم میسر دانستند:«تدبیر مسئولان در هر برهه‌ای از زمان در دوران جمهوری اسلامی، باید این باشد؛ کارها با تدبیر، با برنامه‌ریزی، با ملاحظه همه ظرایف و دقایق در اختیار مردم گذاشته بشود؛ آن‌وقت کارها پیش خواهد رفت.»
ین توجه به توانایی‌های ملت صرفا به عنوان مسئله‌ای تبلیغاتی مطرح نمی‌شود بلکه براساس برآوردی دقیق و محاسبه شده از توانمندی‌های ملت مورد تأکید قرار می‌گیرد:«بارها این را گفتیم - اوائل از روی حدس و گمان می‌گفتیم، بعد آمارهای بین‌المللی همین را تأیید کرد – که ما از لحاظ رتبه استعداد انسانی، در رتبه‌های بالا هستیم؛ یعنی از متوسط جوامع بشری موجود دنیا خیلی بالاتریم؛ متوسط ما از متوسط دنیا بالاتر است. استعدادهای ما، جوانهای ما فوق‌العاده‌اند.»
و براساس این برآورد از واقعیت‌های کشور است که مسئله اتکاء به قدرت درونی به عنوان «کلید حلّ مشکلات کشور» به یکی از مهمترین مطالبات رهبر انقلاب اسلامی از دولت تبدیل می‌شود:«در داخل کشور خیلی امکانات وجود دارد که اگر چنانچه نگاه ما - چه در زمینه‌های اقتصادی، چه در زمینه‌های فرهنگی، چه در زمینه‌های گوناگون دیگر - [به آنها باشد و] اگر بتوانیم از این نیروهای داخلی استفاده کنیم، کلید حلّ مشکلات اینجا است؛ یعنی در درون کشور و امکانات داخلی کشور است که از اینها می‌شود خردمندانه بهره‌برداری کرد. اینها باید شناسایی بشوند. و این است که رتبه ما را در دنیا بالا می‌برد. در مناسبات بین‌المللی سهم هر کشوری به قدر قدرت درونی او است؛ هر مقداری که واقعاً در درون اقتدار داشته باشد، سهمش از مجموعه مناسبات بین‌المللی به همان نسبت بالاتر است.»
از سوی دیگر مردم، جریانهای سیاسی و شخصیتهای متنفذ نیز وظیفه کمک به دولت را برعهده دارند:«من از همه جریانهای گوناگون سیاسی درخواست می‌کنم و اصرار دارم، و همچنین از همه شخصیتهای متنفذی که دارای نفوذ کلمه هستند، دارای حوزه تأثیرگذاری در میان ملت هستند، درخواست می‌کنم به مسئولین، به دولت، به رئیس‌جمهور کمک کنند تا ان‌شاءالله بتوانند وظائف سنگینی را که برعهده دارند، بخوبی انجام دهند.»
فرصت سال ۹۴
به نظر می‌رسد نامگذاری سال ۹۴ با شعارِ «دولت و ملّت، همدلی و همزبانی» فرصتی گران‌بها برای مجموعه قوای کشور و به خصوص دولت به عنوان سکاندار اجرایی کشور از سویی و ملت ایران به عنوان «صاحبان کشور» از سوی دیگر است تا با تقویت عنصر اعتماد متقابل بین خود و شکل‌دهی هرچه بهتر و کامل‌تر فضای همکاری و همدلی گام‌های مهم و بزرگی در مسیر پیشرفت بردارند که در این صورت کشور در مقابل توطئه‌های دشمن مصون خواهد شد:«مصونیّت کشور، وابسته به حضور مردم است؛ کم شدن فشارهای دشمنان، وابسته به حضور مردم است، وابسته به اتّحاد و انسجام مردم با نظام و با دستگاه جمهوری اسلامی و حسّ اعتماد متقابل بین مردم و مسئولین است. این حسّ باید روزبه‌روز تقویت بشود.»
لذا همه باید تلاش کنیم تا این شعار راهبردی در فضای تبلیغاتی رسانه‌ها و جریانات سیاسی صرفا در گفتار و کلام مسئولان و نمایش در بنرها و بروشورهای رنگارنگ بر بدنه دیوار‌ها و ادارات باقی نماند، بلکه مسیر حرکت و استراتژی دولت و مردم قرار گیرد و برای اجرایش عملا روش‌های دقیق و برنامه‌های معین طراحی و اعمال شود، تا در پایان یکسال از گذشت این راهبرد کیفیت و کمیت ارزیابی آن مشهود باشد که در اینصورت استوانه استحکام درونی نظام یکبار دیگر اقتدار و زیبایی مشروعیت و مقبولت نظام اسلامی را تضمین خواهد نمود.
