اقتصاد و فرهنگ مکمل یکدیگرند

دغدغه همیشگى امام خامنه‏‌اى(مدظله‌‏العالى) و عامه مردم شریف ایران، توسعه و پیشرفت همه‏‌جانبه طبق الگوى پیشرفت ایرانى اسلامى بوده و هست. این امر مهم همواره با جدیت و تلاش همگانى تاکنون جریان داشته است و على‌‏رغم فراز و فرودهاى بسیار، به‌‏فضل الهى برخى قله‏‌هاى پیشرفت در عرصه‏‌هاى گوناگون علمى، پژوهشى، اقتصادى، رفاهى، اجتماعى، فرهنگى و سیاسى پشت سر گذارده شده است.

بدیهى است پیشرفتهاى ملت ایران ضمن این‏که بارقه امیدى در دل ملت‏هاى مظلوم منطقه و جهان به‏‌وجود آورده، یأس و ناامیدى را به جبهه استکبار نیز تزریق نموده است. بهترین نشان یأس دشمنان، دندانهاى از سر غیظ به‏ هم فشرده آنان است که به‏‌خوبى مى‏‌توان اوج استیصال را از آن در مقابل عظمت ملت ایران مشاهده کرد. آنچه در این راستا حائز اهمیت است، الزامات خاص الگوى پیشرفت است که علاوه بر دانش و تبحر و تخصص و تجربه لازم، باید مجاهدان عرصه خدمت به آن توجه نمایند؛ از آن جمله است:

۱. روحیه خستگى‏‌ناپذیر
۲. جدیت مستمر و بى‌‏وقفه و مفید
۳. مدیریت مجاهدانه و با تفکر بسیجى‏
۴. همت بلند و روحیه ریسک‏‌پذیرى‏
۵. روحیه اصلاح‏‌گرى و نقدپذیرى‏
۶. انگیزه الهى، خالصانه و به‏‌دور از منت و ریا
۷. سعه صدر و روحیه تعاون و تعامل‏
۸. احترام، وثوق و اعتماد به سیاستها و هدایتهاى کلى ابلاغى‏
۹. پرهیز از خودرأیى و اجتهادهاى فردى‏
۱۰. تلاش و مجاهدت در چارچوب مصالح ملى و آرمانهاى نظام و...

در چنین الگویى، جدیت و تلاش جهت مطلوبى مى‏‌یابد به‏‌گونه‌‏اى‏ که از تمامى فرصتها و سرمایه‌ها، بهینه و به‏‌موقع استفاده مى‏‌شود و لذا از هرگونه اسراف، هرز و هدر رفتن سرمایه‏‌ها و فرصتها پیشگیرى مى‏‌گردد زیرا این نوع نگاه، تمرکز استعدادها و توانمندی‌ها را در متن مسأله پیشرفت معطوف مى‏‌دارد و کمتر دچار حاشیه‏‌زدگى شده و در نهایت پرت هزینه‌‏ها صورت نمى‏‌پذیرد.متأسفانه یکى از آسیب‏هاى جدى جامعه همین امر مرموز است، یعنى على‌‏رغم داشته‌‏ها و سرمایه‌‏هاى مادى و معنوى به‌‏ویژه نیروى انسانى قابل و مستعد، ولى در تمامى عرصه‌‏هاى اقتصادى، فرهنگى و حتى مدیریتى، دچار تنگنا، چالش و معضلاتى همچون پرت سرمایه هستیم.

رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزیشان، سال 93 را به عنوان"اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی" نامگذاری کردند. همانطور که واضح است، هدف اصلی نهفته در این عنوان آن است که مردم کشورمان به همراه مدیران ادارات و سازمان ها باید در جهت اعتلای کشور، خصوصاً در زمینه های اقتصادی و فرهنگی تلاش کنند.به طور حتم این نامگذاری پشتوانه کار کارشناسی قوی به دنبال خود دارد و مقام معظم رهبری این نامگذاری را بر اساس ضرورت ها و نیازهای کشور و بین الملل انتخاب فرموده اند. رهبر انقلاب با توجه به مبانی ارزشی، نگاه سیستمی و اقتضائات کشور، راهبری امور را با یک نگاه راهبردی و ناظر به افق پیش روی کشور انجام می‌دهند. باتوجه به این چهار موضوع، رهبر انقلاب، معماری گفتمان انقلاب اسلامی را  انجام می‌دهند. گفتمان انقلاب اسلامی نیز در حقیقت هم تبیین‌کننده‌ی «وضع موجود» کشور است و هم ترسیم‌کننده‌ی «وضع مطلوب» و هم نشان‌دهنده‌ی «مسیر»ی که می‌بایست از وضع موجود به وضع مطلوب رسید.

 

در سند چشم‌انداز سه هدف روشن وجود دارد: یک این‌که از نظر تولید علم و فناوری در منطقه اول شویم. دوم، هویت اسلامی- ایرانی ما الهام‌بخش شود. و سوم این‌که از نظر اقتصادی در منطقه‌ی غرب آسیا کشور اول شویم. در بحث تولید علم و فناوری که در حال حاضر شتاب خوبی گرفته‌ایم و حتی برخی می‌گویند فراتر از افق سند چشم‌انداز حرکت کردیم. در بحث تبلیغ هویت اسلامی- ایرانی هم با وقایعی که در سال‌های اخیر در منطقه و جهان رخ داده، پیشرفت خوبی داشته‌ایم. اما در حوزه‌ی اقتصاد نیاز به تأمل و تلاش بیشتری داریم تا بتوانیم برسیم به آن رتبه‌ی نخست اقتصاد غرب آسیا. سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در حقیقت کمک می‌کند برای رسیدن به آن هدف سند چشم‌انداز ۲۰ساله.   البته سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، سیاست دائمی ما است؛ یک افق بلند است، نه فقط یک افق ۲۰ساله، ولی خیلی کمک می‌کند برای این‌که ما برسیم به آن جایگاه اقتصادی موجود در سند. شما سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را که نگاه کنید می‌بینید که در آن بسیار تأکید شده بر استفاده از منابع و ظرفیت‌های داخلی، تولید ملی، بهره‌وری و تولید دانش. همه‌ی این‌ها اجزا و شاخص‌هایی هستند که با همدیگر باید جمع شوند و بروند جلو تا به نقطه‌ی مطلوب برسیم. در حقیقت سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مسیر رسیدن به آن اهداف عالی اقتصادی است که ما در نظر داریم.اولین مورد از این سیاست‌ها، سیاست تولید کالاهای اساسی با تکیه بر منابع داخلی است. چراکه اساساً ضربه‌پذیری ما در شرایط اقتصاد تولیدی نسبت به شرایط اقتصاد وارداتی کمتر است.دومین سیاست، گسترش فرهنگی اقتصاد مقاومتی است. فرهنگ اقتصاد مقاومتی باید از کودکی حاکمیت پیدا کند
سومین سیاست، سیاست اصلاح و مدیریت مصرف و هزینه هاست. سیاست چهارم، گسترش کمی و کیفی صادرات غیر نفتی است. بیش از 80 درصد درآمدهای ارزی کشور مربوط به نفت بوده است. ضربه‌پذیری ما درست در همین نقطه بوده و بنابراین در همین جا هم باید برنامه‌ریزی کنیم. این سیاست باید از طرق مختلفی نظیر توانمندسازی ساختارهای تولید کشور در جهت صادرات کالاها و خدماتی که تأمین کننده درآمد ارزی ما باشند و زمینه را برای واردات نهاده‌های اساسی برای تولید داخل فراهم کنند، انجام شود. سیاست دیگر، گسترش بخش خصوصی به عنوان مکمل بخش عمومی است. حضور و مشارکت گسترده مردم با تاکید بر اصل 44 قانون اساسی می‌تواند راهکاری برای این سیاست باشد. همچنین انعطاف پذیری دولت در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد. یک سیاست دیگر، گسترش مناسبات اقتصادی نسبت به کشورهای منطقه است. انعطاف پذیری در سیاست‌ها با ملاحظات اهم و مهم می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.

اقتصاد مقاومتی شعاری است که با هدف مقاوم سازی اقتصاد کشور در مقابل تهاجمات و بحران های اقتصادی از سوی رهبر انقلاب مطرح شده است. برخی معتقدند اقتصاد مقاومتی همان اقتصاد ریاضتی است اما با بررسی ابعاد آن، روشن می شود این برداشت صحیح نیست.در نظام جمهوری اسلامی مردم نقش اساسی را در کنار دولتمردان دارند و رهبری در تعیین و اعلام عمومی شعار سال، همواره قصد داشته اند، از ظرفیت عمومی مردمی برای حل مشکلات و چالش های بزرگ فراروی کشور بهره گیرند.این مسأله همچنین نشان دهنده پیوند عاطفی رهبری با امت اسلامی و اعتماد معظم له به مردم است؛ چرا که رهبری اساسی ترین مسائل کشور را با زبانی عمومی با مردم در میان گذاشته و از توان آن کمک می گیرند.این نوع پیوند و رفتار، موجب استحکام ساخت اجتماعی می شود. بنابراین، مردم هیچگاه خود را جدای از نظام و رهبری نمی دانند و همواره خود را سهیم و شریک در نظام و پیشرفت آن فرض خواهند کرد.همانطور که رهبر معظم انقلات(مدظله العالی) همواره فرموده اند، مشکل اقتصادی کشور فقط در درون کشور و با بسیج و عزم ملی امکان پذیر است و برای آن الگوی اقتصاد مقاومتی را معرفی نموده اند.در پی نامگذاری سال 93 به نام "اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی" از سوی مقام معظم رهبری، علاوه بر همت جهادی در بخش اقتصاد نیازمند ارتقای فرهنگ عمومی و عزم ملی برای تولید داخلی بهتر و بیشتر و تغییر میانگین کار مفید در ایران به همراه توسعه دولت الکترونیک هستیم.

مهندسی فرهنگی و اقتصاد مقاومتی دو میراث بزرگ دفاع مقدس بوده که امروز نظام و مردم ما به شدت تشنه ی این دو عنصر ناب در جهت پیشرفت کشور هستند.دو مؤلفه اقتصاد و فرهنگ در کنار سیاست و علم، از مهم ترین مؤلفه های درونی یک نظام حاکمیتی هستند و این مؤلفه ها در تعامل با یکدیگر، اداره ی کشور را به نحو مطلوب ممکن می سازد. با ابزاری بنام فرهنگ می توان اقتصاد را حل کرد و با ابزاری بنام اقتصاد نیز می توان چالش های پیش روی فرهنگ را برداشت.فرهنگ هویت انقلاب ماست و انقلاب ما علاوه بر آنکه یک انقلاب فکری، سیاسی، اجتماعی و ... بوده، اصالتاً یک انقلاب فرهنگی است.

 رویکرد جهادی رویکردی تحرک افزا، نشاط آفرین و زود بازده است که ضوابط و روابط جاری در آن بر مدار انجام تکلیف شرعی و مسئولیت در پیشگاه الهی تنظیم و اجرا می شود.در رویکرد جهادی افراد درون سازمان باید با اعتقاد و ایمان راسخ، تمام همت خویش را برای تحقق اهداف به کار گیرند و نسبت به یکدیگر هم افزایی داشته باشند و نهایت تلاش خود را در جهت تحصیل رضای پروردگار و رسیدن به مقام قرب حضرت حق بکار گیرند.

موضوع دیگری که در رابطه با شعار امسال باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد مقوله فرهنگ و ارتقای آن در بخش مقابله با تبلیغات رسانه ای دشمنان است.رسانه های استکبار روی ماهواره، اینترنت و تبلیغات روانی کار می کنند تا شاید از طریق فرهنگ بتوانند علاوه بر اینکه مردم را از انقلاب اسلامی فاصله دهند شرایط را برای مصرف هرچه بیشتر کالاهای صادراتی بنجل فراهم کرده و اقتصاد ایران را هر روز به دنیای خارج وابسته تر کنند.یکی از بحث هایی که امروز در ایران اسلامی و دنیا مطرح است بحث اقتصادهایی است که در وهله اول متکی بر منابع و امکانات داخلی هر کشور و تعامل با اقتصادهای دنیا به جهت دستیابی به رفاه و آسایش در جامعه است. در این راستا در اواخر سال گذشته سیاستهای ابلاغیه اقتصاد مقاومتی توسط مقام معظم رهبری که توسط سران سه قوه اعلام شد و همه ملزم به انجام سیاستهای ابلاغیه هستیم.

اگر به تحریم های دشمنان به عنوان یک فرصت مناسب برای رشدو توسعه ی همه جانبه وپیشرفت های اقتصادی نگاه کنیم،محدویت های جامعه را می توانیم به خوبی حذف کنیم. چنانچه درشرایط فعلی بخواهیم یک بازنگری درعلم اقتصادداشته باشیم،متوجه می شویم واژه اقتصادمقاومتی که یک واژه جدیددرادبیات اقتصاد واقتصادسیاسی است،دلالت براین مفهوم داردکه برای مقابله باتحریم ها بتوانیم مجموعه ای ازقوانین اقتصادی وراهکارهایی رابرای جلوگیری ازلطمه زدن وآسیب پذیری برپیکره نظام اقتصادی کشور پیداکنیم. امروزه ازسویی کشورماصاحب معادن و منابع عظیم ملی وغنی وازجمله «نفت» است وازسوی دیگر،کشورهای مدعی وتحریم کننده،ازعمده ترین مصرف کنندگان انرژی نفت هستند،براین اساس تاکید براین مقوله وادامه تحریم هابرای آنهاضرر زیادی خواهدداشت. اهیمت علم اقتصاد، زمانی خودش را نشان می دهدکه ما با کمیابی مواجه باشیم ومحدودیت ها وتصمیم گیری های ما راتحت تاثیر خود قراردهداگر تهدیدها ومحدودیت ها ازناحیه کشوهایی تحمیل شود وازناحیه مواهب،امکانات ومنابع نباشد،آن وقت تصمیم گیری ها وتصمیم سازی ها را تحت تاثیر خود قرارخواهدداد.
اقتصاد نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران همواره از طرف ابر قدرت ها، استکبار جهانی و از طرف کسانی که به نوعی دنبال سیطره بر منابع و امکانات و پتانسیل های این کشور هستند سعی دارند که اختلال هایی هم به شکل به القوه و هم به شکل به الفعل، هم داخلی و هم خارجی بر سر راه پیشرفت و دستیابی به اهداف و چشم انداز انقلاب اسلامی ایجاد کنند. اقتصاد مقاومتی، مقام سازی اقتصاد ملی در برابر این ضربه ها است، در واقع اقتصاد مقاومتی، به نوعی ایجاد یک سد و دژ محکم در مقابل این افزون طلبی ها و زیاده خواهی های است.اقتصاد مقاومتی باید یک رویکرد هم داشته باشد، رویکرد اقتصاد مقاومتی باید یک رویکرد تاب آور باشد که هم به شکل بلند مدت نگر و هم به شکل برون گرا صورت می گیرد.نسبت اقتصاد مقاومتی با فقه الاقتصاد ریشه در اسلام داردواژه‌هایی چون مقاومت ریشه در فرهنگ شیعی و عاشورایی ما دارد اگر بخواهیم در مورد اقتصاد مقاومتی صحبت کنیم باید پای درس امام موسی صدر بنشینیم.مقاوم ترین اقتصاد بر اساس آیه «ان هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم» اقتصادی است که بر اساس قرآن پایه ریزی شده باشد و سبک زندگی حماسی و مدیریت حماسه اقتصادی با اعتدال دیپلماتیک امکان پذیر نمی باشد.در بسیاری از مسائل علمی مانند اقتصاد که عام است نیازمند کشف نظریه اسلام هستیم، در اقتصاد نظریات زیادی داریم که فقهی محض است، بنا براین اگر نظریات فقهی شکل نگیرد زیر بنای مسائلی مهمی مانند اقتصاد استحکام کافی نخواهد داشت و اقتصاد اسلامی نمی تواند اجرایی شود.اگر نظام اسلامی بخواهد در مسئله اقتصاد، طبق مبانی دینی و اسلامی عمل کند و اقتصاد مقاومتی را بدون اتکا به شرق و غرب محقق کند، ابتدا باید به تدوین نظریه اقتصاد اسلامی اهتمام داشته باشد.

استحکام خواستن و مقاومت طلبی در سازه های انسانی یک امر عقلانی و عقلایی است و بنابراین اگر اقتصاد آمریکا اقتصاد شده است چون مقاوم است و در دویست سال گذشه روی آن کار شده است. اقتصاد اسلامی در بستر زمان و مکان انقلاب اسلامی ایران نیازمند الگویی به نام اقتصاد مقاومتی است  دست یافتن به مدیریت تحریم و تبدیل آن به فرصت از کلیدواژه‌های یک اقتصاد واقعی است نیازمند سواد اقتصادی هستیم تا کلیدواژه های رهبر معظم انقلاب را به خوبی بفهمیم و بتوانیم آنها را تبیین کنیم تا مثلا فرق تولید ملی را با تولید داخلی، اصلاح الگوی مصرف را با خاموش کردن لامپ اضافه و کارآفرینی را با اشتغال زایی بفهمیم.

یک سیستم اجتماعی زمانی می تواند تاب آوری ملی داشته باشد که بتواند ریسک ها و مخاطرات موقت و دائم را جذب کند و خود را با تغییر شرایط انطباق دهد و با شرایط جدید منطبق کند، بدون اینکه ثبات خود را از دست بدهد. برخی از اختلالات خارجی همیشه وجود دارد من جمله تحولات تکنولوژی در حوزه اقتصاد و انفورماتیک و دیجیتال و...، شکل گیری قدرتهای جدید، تحولات بازار انرژی، بحرانهای مالی و اقتصادی و از همه این ها مهم تر تحریم های بین المللی است.مهم ترین کاری که در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی باید صورت گیرد توجه ویژه به اقتصادهای دانش بنیان است. امروزه معیار توسعه یافتگی در اقتصاد یک کشور دیگر تولید کالا نیست بلکه تولید دانش به ویژه در زمینه دانش بنیان است و اقتصاد کشور ما نیز باید به این سمت سوق داده شود که در این زمینه ما افراد صاحب فکر و صاحب نظر بسیاری داریم که از پتانسیل خوبی برخوردار هستند. تکمیل زنجیرهای تولید که دارای هم مزیت نسبی و هم رقابتی هستند، اجرای کامل و همه جانبه سیاستهای کلی اصل 44قانون اساسی که منشور سیاستهای ابلاغیه و مقاومتی در این چارچوب است و ثبات اقتصاد کلان برای اطمینان بخشی به فعالان اقصادی از جمله راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی است.اصلاح ساختار بودجه، که باید تقویت بخش های خصوصی سرلوحه کار دولت قرار گیرد و همچنین حذف هزینه های زاید و صرفه جویی که جزو رسالت ماست و واگذاری تصدی گریهای اقتصادی و غیره اقتصادی یا اصطلاحاً همان برون سپاری ها از سوی دولت به بخشهای خصوصی و تعاونی ها و محدودکردن سقف بدهی های دولتی به بانک مرکزی را از دیگر راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی دانست.

روحیه جهادی راهبرد تحقق اقتصاد مقاومتی

اقتصاد مقاومتی از ابتکارات مقام معظم رهبری و حرف تازه و نویی است که مطرح شده است واژه "اقتصاد مقاومتی"هم میان اقتصاد دانان و هم سیاستمداران یک ایده نویی است و لوازم خاص خودش را دارد که یکی از این لوازم داشتن روحیه جهادی است.کشورهای غربی برای برون رفت از یک وضعیت نامطلوب اقتصادی ریاضت اقتصادی را مطرح می کنند در حالیکه ریاضت اقتصادی با اقتصاد مقاومتی بسیار فرق می کند. در ریاضت اقتصادی مردم جامعه باید فشارهای اقتصادی را تحمل کنند تا یک برون رفتی از این وضعیت نامطلوب داشته باشند. مهم‌ترین وجه اقتصاد مقاومتی، مردمی بودن آن است. درجه مردمی بودن اقتصاد مقاومتی نشان می‌دهد که آستانه تحمل و مقاومت مردم در برابر فشارهای اقتصادی چه میزان است. در واقع می‌توان گقت که مقاومت هر نظام اقتصادی در برابر هجمه‌های اقتصادی، حاصل از مقاومت‌های مردمی است. اما این مقاومت‌ها باید از روی آگاهی باشد چراکه هم لازم است مستمر باشد و هم باید کارایی لازم را داشته باشد.

باید با استفاده از کارشناسان دانشگاهی و حوزوی به ایجاد یک برنامه جامع به منظور آگاه‌سازی اقشار مختلف مردم در رابطه با اقتصاد مقاومتی پرداخت. اگر آگاهی، شرط لازم برای مقاومت‌های توده‌ای در برابر رفتارهای خصمانه اقتصادی است، تعلق آحاد جامعه به نظام جمهوری اسلامی ایران، شرط کافی است برای مقاوم‌سازی بدنه مردمی اقتصاد ملی این اقتصاد تدبیری برای حفظ تعادل و قابلیت تاب آوری در برابر تکانه ها یا مخاطراتی است که در اقتصاد جهانی وجود دارد، البته جهان هم این مسئله را آغاز کرده است و موضوع اجلاس داووس در سال قبل و امسال تاب آوری بود.اقتصاد مقاومتی برنامه زندگی مردم است و باید در این زمینه مردم را بسیج کنیم و همه مردم در صحنه تولید بیایند، موضوعی که چارچوب اصولی مانند دفاع مقدس را می طلبد.باید در گفتمان سازی این موضوع به گونه ای حرکت کنیم که همه مردم آرزو کنند نقش آنها در اقتصاد مثبت باشد.
 

استفاده از ظرفیت نیروی انسانی کشور: در شرایط کنونی بیش از ۳۱٪ جمعیت ایران در مقطع سنی ۱۵ تا ۲۹ سال هستند و این نشان دهنده وجود یک ظرفیت نیروی انسانی غنی است اما باید این نیروی انسانی را جهت دهی کرد و به صورت درست از آن بهره برداری کرد. اقتصاد کشور باید متکی بر نیروی انسانی داخلی باشد. به صورت ویژه تاکید بر فعال سازی قشرهای کم درآمد و متوسط است.
مدیریت مصرف: مردم باید در استفاده خود دو اصل را مد نظر قرار دهند. اصلاح الگوی مصرف و مصرف کالاهای داخلی. اصلاح الگوی مصرف به معنی استفاده صحیح از امکانات حاضر و با الگوی صحیح که سبب می شود محصولات موجود به نحوه صحیح مصرف شود. عدم اسراف و عدم تجمل گرایی از اصولی ترین پایه های این بحث هستند. مصرف کالاهای داخلی نیز یک حرکت دو طرفه از سمت مردم و دولت را خواستار است. این حوزه اگر به صورت صحیح مدیریت شود منجر به پدید آمدن بازار رقابتی داخلی و رونق اقتصاد می شود. نمونه این بازار رقابت داخلی را می توان در اپراطورهای تلفن همراه مشاهده کرد که با به وجود آمدن بازار رقابتی شاهد ارتقاء سطح خدماتی اپراطورها هستیم. البته این به وجود آمدن بازار رقابتی امری آرام و زمان بر است و لازمه آن تقویت بازار داخلی از طریق خرید کالای داخلی است. این در حالی است که خرید کالای خارجی علاوه بر اینکه سبب خارج شدن سرمایه کشور به خارج از کشور می شود سبب کمک به کسانی که ما را تحریم اقتصادی کرده اند نیز می شود.

* اصلاح نظام درآمدی دولت: یکی از اساسی ترین مشکلات اقتصاد ایران متکی بودن بر درآمد حاصل از نفت است. این امر سبب می شود که اقتصاد ما در مقابل تحریم های اقتصادی بسیار ضربه پذیر شود و همچنین نوسانات قیمت نفت اقتصاد کشور نیز نوسان پیدا می کند و بی ثباتی اقتصادی به وجود می آید. از طرف دیگر نفت منبعی است که در آینده تمام خواهد شد و پس از اتمام نفت نسل های بعدی دچار مشکل اقتصادی خواهند شد. از این رو جمهوری اسلامی نیز باید به سمت تغییر دادن منبع درآمد دولت باشد به این نحو که هزینه های اصلی دولت توسط مالیاتی که از مردم می گیرد باشد و درآمدهای نفتی صرف امور توسعه ای و زیرساختی شود. اقتصاد مقاومتی به دنبال این است که کشور به رشد اقتصادی مناسب دست پیدا کند که موجبات ارتقای فعالیت عمومی را فراهم کرده و فقر را ریشه کن کند،  تحلیلهای اقتصادی نشان داده است که منشاء اصلی پایین بودن رشد اقتصادی در گرو وابستگی  به درآمدهای نفتی است.

اقتصاد مقاومتی یک مدل بومی و علمی در نظم نوین اقتصادی محسوب می‌شود، ضمن اینکه اقتصاد ایران با اقتصاد مقاومتی بسته نخواهد بود. اقتصاد مقاومتی یعنی برطرف کردن کمبودها از طریق استفاده از نیروهای داخلی و بومی ؛ یعنی حرکت مستمر بدون ریسک و بدون آسیب‌پذیری،اقتصاد مقاومتی باید در چارچوب سیاست‌های مطمئن و امن در راستای پیشبرد اهداف و برنامه‌ها پیش برود. اقتصاد مقاومتی یک مدل بومی و علمی در نظم نوین اقتصادی کشور محسوب می‌شود. استفاده از تجربیات جهانی و راهکارهایی که کشورهای مختلف برای رسیدن به پیشرفت طی کرده‌اند، به تنهایی کافی نیست، زیرا مدل‌های اقتصادی هر کشوری در درون همان کشور جوابگو است. هر اتفاق اقتصادی که در جهان می‌افتد، قابلیت کپی کردن در اقتصاد ایران را ندارد.  باید بتوانیم تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم تا بتوانیم به نتیجه ممکن دست یابیم.  اقتصاد مقاومتی متکی به الگوی بومی و نیازهای داخلی کشور است.

نقش نخبگان

اقتصاد دانش بنیان: اقتصاد مقاومتی بر اساس دانش روز و پیشرفت ها است. در اینجا نقش نخبگان علمی پررنگ می شود. پیاده‌ سازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش ‌بنیان در منطقه در این برنامه مورد نظر است.

* آماده سازی فضای عمومی جامعه: اقتصاد مقاومتی جهت موفقیت نیاز به همکاری دوطرفه از سمت مردم و مسئولین دارد نخبګان جامعه با ترویج ګفتمان اقتصاد مقاومتی باید هر دوطرف را به همکاری در این راستا فراخوانند.

نقش قوا
* اصلاح زنجیره تولید تا مصرف: در خصوص اصلاح زنجیره تولید تا مصرف باید چند موضوع مورد توجه قرار گیرد:

الف) افزایش بهره وری: این امر از طریق آموزش نیروهای کاری و اموری از این قبیل است که سبب می شود تا بهره وری کارخانجات افزایش یابد. از طرف دیگر ایجاد رقابت بین کارخانه های مختلف نیز سبب می شود بهره وری افزایش یابد.

ب) سهم بری عادلانه عوامل در زنجیره تولید تا مصرف: باید سودبری از کالا متناسب با نقش هر فرد در به وجود آمدن آن باشد. در برخی موارد مثلا میوه سودی که به کشاورز می رسد بسیار اندک است اما در عوض دلالانی که نقش واسطه ها را دارند چندین برابر کشاورز که تولید کنند اصلی است سود می برند.

ج) تکمیل زنجیره تولید: این امر در مورد معادن و نفت بسیار مهم است. براساس این اصل خام فروشی باید به حداقل ممکن برسد. در اینصورت سود دهی معادن و میادین نفتی چندین برابر می شود.

د) تقویت فرهنگ جهادی در ایجاد  ارزش افزوده، تولید ثروت، بهره وری، کارآفرینی و... یعنی با روحیه خستگی ناپذیر وارد کار شویم.

اصلاح و تقویت نظام اقتصادی کشور

الف) ایجاد ثبات در اقتصاد ملی: باید در اقتصاد یک ثبات به وجود بیاید و تصمیم های خلق الساعه گرفته نشود بلکه باید برای آن برنامه ریزی بلند مدت شود. این سبب می شود تا کشور یک آرامش و ثبات اقتصادی پیدا کند.

ب) توسعه حوزه عمل مناطق آزاد: مناطق آزاد باعث می شود تا فناوری روز دنیا با قیمتی مناسب تر در اختیار تولید کننده قرار گیرد و بر این اساس تولید کشور طبق فناوری روز دنیا باشد. نکته قابل توجه آن است که باید کنترل بر روی این مناطق شدیدتر باشد تا مانع از سوء استفاده سودجویان شود و از طرف دیگر اختیارات آنها افزایش یابد تا رونق بخش صنعت باشند.

ج) سعی بر افزایش سهم صندوق توسعه ملی: اکنون ۲۰٪ از درآمدهای نفتی به صندوق توسعه ملی واریز می شود. در صورتی که اتکا اقتصاد کشور از نفت به مالیات های مردم تغییر یابد در اینصورت می توان سهم صندوق توسعه ملی را از درآمدهای نفتی افزایش داد.

د) شفاف سازی اقتصاد: باید حوزه اقتصادی شفاف باشد تا سودجویان نتوانند در سایه نقاط کور آن به سودجویی بپردازند. زمینه های فساد باید در زمینه های مختلف اقتصادی برطرف شود. فرمان هشت ماده ای رهبری نیز در سال در همین راستا ابلاغ شد.
 اصلاح رویکرد در صادرات و واردات

الف) ایجاد تنوع در کشورهای وارداتی: باید کشورهایی که واردات از آنها صورت میگیرد متنوع باشند و محدود در چند کشور خاص نباشند تا با تغییر سیاست های یک کشور در مقابل ایران اقتصاد ما متضرر نشود بلکه به راحتی قابلیت جایگزینی آن وجود داشته باشد. از طرف دیگر قدرت فروش کشور بالاتر می رود.

ب) ایجاد تسهیلات در حوزه صادرات

ج) افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب پذیری از طریق افزایش ارتباط با سایر کشورها

د) افزایش ذخایر راهبردی نفت و گاز در راستای تاثیر گذاری بیشتر بر روی بازارهای جهانی

* اصلاح ساختاری ساختارهای اداری کشور و سازمان ها جهت کاهش هزینه ها: وجود برخی بروکراسی های پیچیده و زائد اداری و همچنین وجود برخی از بخش های موازی همدیگر در ادارات مختلف تنها هزینه های کشور را بالا می برد و هیچ سودی عائد ما نمی کند در صورت اصلاح این موارد علاوه بر تسهیل در امر مردم هزینه های کشور نیز کاهش پیدا می کند.

اقتصاد کشور باید برون‌گرا باشد اما راه‌حل‌ها و فاکتورهایی که برای پیشرفت اقتصادی کشور نیازمندیم باید درون‌زا باشد. با نهادینه ساختن تفکر اقتصاد مقاومتی در بطن جامعه و تعمیم و افزایش کارگاه های تولیدی و زودبازده ، ایران اسلامی بتواند از پیچ خطرناکی که در پیش رو دارد به سلامت عبور کند.اقتصاد مقاومتی یک راهکار مناسب برای بی اثر کردن فشارها و تحریم های ظالمانه و ناعادلانه بر علیه نظام اسلامی است.اقتصاد مقاوتی پذیرش یک جنگ تمام عیار است اقتصاد مقاومتی در واقع راهکاری برای برون رفت از این تحریم ها و تبدیل تهدید های اقتصادی به فرصت های مناسب اقتصادی و مقاوم سازی جامعه و کشور در برابر چالش های پیش رو است. اگر الگوهای مصرف، چشم و هم چشمی و تجمل پرستی ها و استقبال از کالا های خارجی اصلاح شود می توان شاهد یک جهش بلند در راستای اقتصاد مقاومتی باشیم.همانطور که در جنگ تحمیلی فضای مقاومت به خانه های مردم کشیده شده بود در جنگ اقتصادی نیز باید در داخل خانه هایمان نیز یک قرارگاه اقتصادی در اداره امور تشکیل دهیم.

 6 ویژگی اقتصاد مقاومتی مربوط به مسائل فرهنگی است و اساس آن در آموزش و پرورش قابلیت اجرا و تحقق داردعدالت اجتماعی، استفاده از ظرفیت‌های داخلی علمی و انسانی، مردم محوری و واگذاری امور اقتصادی و نقش دادن به مردم در فعالیت‌های اقتصادی، اصلاح الگوی مصرف، فساد ستیزی و دانش محوری از جمله مسائل فرهنگی اقتصاد مقاومتی است.توجه به اصول سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و شعار سال به عنوان تکلیف شرعی است که پیوند فرهنگ و اقتصاد در شعار سال، نشان دهنده جایگاه مسائل فرهنگی به ویژه آموزش و پرورش در اصلاح و فرهنگ‌سازی است که متناسب با نیاز کشور است.

راهکار دیگری که در این امر مهم بی تاثیر نخواهد بود کاهش تبلیغات کالاهای خارجی در سطح رسانه های ملی و متقابلا تبلیغ استفاده از کالاهای داخلی است و قطعاً یکی از مواردی است که مد نظر مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در طرح شعار امسال است. یکی از منابع درآمد کشورهای پیشرفته بحث مالیات ها است که در کشور ما بسیاری از افراد از پرداخت مالیاتها فرار می کنند، که امیدواریم این موارد اصلاح شود.

منظور از روحیه جهادی یک تلاش همه جانبه ای است که باید با اخلاص و معنویت و هم فکری همراه باشدهمان چیزی که در طول هشت سال دفاع مقدس با استفاده از آن توانستیم کشور را به بهترین شکل اداره کنیم. برای نهادینه شدن باور اقتصاد مقاومتی در بین آحاد جامعه باید شاهد مشارکت عمومی تمام اقشار جامعه باشیم و تمام نهاد ها و ارگانهای تاثیر گذار باید به صورت همه جانبه وارد عمل شوند و باید این را بدانیم که نسخه نجات ما در این وضعیت خاص داشتن روحیه جهادی است.

راهبردی که تحت عنوان اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب مطرح شده است یک برنامه بلند مدت است که سبب می شود در بلند مدت نظام اقتصادی کشور مستحکم شود و بتواند در برابر تهدیدات و مشکلات خارجی و داخلی استحکام یابد. در این برنامه قوای سه گانه با اتخاذ مواضع صحیح وظیفه سنگینی در هدایت کشور به سمت این هدف دارند و از طرف دیگر همراهی مردم با این سیاست لازمه تحقق آن است. با توجه به موارد مذکور آن چیز که پیداست این است که اقتصاد مقاومتی با اقتصاد ریاضتی تفاوتی اساسی دارد. اقتصاد مقاومتی یک راهبرد بلند مدت است و برای تمام نسل هاست و یک برنامه تاکتیکی نیست که برخی از آن تعبیر به اقتصاد ریاضتی می نمایند. هدفمندی یارانه ها نیز که در حال اجرا است اگر بر اساس اصول اقتصاد مقاومتی انجام شود می تواند به رشد اقتصادی کشور کمک کند و در غیر این صورت سبب ضربه زدن به اقتصاد می شود.