ظرفیتی برای همدلی و همزبانی دولت و ملت
یکی از سنتهای ایرانی که در تاریخ جمهوری اسلامی مورد امضا قرار گرفته است و با تغییر در محتوای آن، از ظرفیتهایش برای پیشبرد اهداف نظام سیاسی استفاده شده، همین نامگذاری سالها بوده که بهصورت سنتی رایج در بین رهبران جمهوری اسلامی درآمده است. در این امضا، دیگر نام سال برمبنای نام یک حیوان انتخاب نمیشود و معنایی سعد یا نحس برای آن تعیین نمیگردد، بلکه برمبنای سالی که گذشت و اقتضائات و شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، برای سالی که در پیش روست، نامی برگزیده میشود و بخشی از موضعگیریهای رسمیِ کلانِ نظام در راستای این نامگذاریها به کار گرفته میشوند.بر این اساس، رهبر معظم انقلاب همهساله در روز آغازین بهار، نامی برای هر سال انتخاب کرده و آن را به اطلاع عموم مردم میرساند. هریک از این نامگذاریها برمبنای تهدیدها و فرصتها، مقتضیات داخلی و بینالمللی، وضعیت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و... انتخاب میشوند و هر نام بار معنایی خویش را یدک میکشد.
همدلی و همزبانی دلالت بر توافق جمعی میان اعضای دولت و مرم یک جامعه دارد و آن عامل پذیرش و درونی کردن نظام ارزشی و هنجاری یک جامعه و وجود تعلق جمع ( احساس ما کردن) و نیز وجود تراکمی از تعامل در میان افراد و همزبانی عبارتست از مشارکت سیاسی،مشارکت اجتماعی،پایبندی و شرکت در فعالیت های مذهبی،عدم بیگانگی اجتماعی و قوم گرایی می باشد.
آثار اجتماعی تعیین شعار برای سال در جامعه
نامگذاری هر سال بهمثابهی تعیین خطمشی کلی نظام در قبال مهمترین مسائلی است که در هر سال در پیشِ روست و این خطمشیها در کلانترین سطح نظام صورت میگیرد.
- برجسته کردن برخی مفاهیم و از حاشیه به متن آمدن آن مفاهیم و تلاش برای منظومهسازی از این مفاهیم و گفتمانسازی از آنها در ذیل سیاستهای کلی نظام و در سطح عمومی جامعه؛ بهنحویکه این مفاهیم و گاه ارزشها که در نامگذاری سالها لحاظ میشود تا مدتی ورد زبانها عامهی مردم و بالأخص مطبوعات میشود و پیرامون آن تا حدودی بحث و تبادلنظر میشود.
- نامگذاری هر سال سبب میشود تا ارزشهای مدنظر رهبری در سطح کلان کشور مطرح شود و پیرامون هر موضوع مطروحه، کتابهای بسیاری بالأخص از سوی «باورمندان» به نگارش درآید و گفتمانسازیِ اسلامی-انقلابی را در سطح نخبگان بسط دهد.
- نامگذاری هر سال بهصورت سلبی غالباً پیشبینیکنندهی تهدیدات احتمالیِ پیش رو در هر سال است و بهصورت ایجابی القاکنندهی این نکته است که رهبری خواهان توجه دادن عموم به یک مسئلهی خاص هستند که بسیار مهم مینماید. از همین رو، توجه به انذارها و تبشیرها میتواند راهگشای بسیاری از مسائل باشد و میتوان با تبدیل تهدیدها به فرصتها، راه را برای گریز از مشکلات فراهم کرد.
- انتخاب نام برای سال از جایگاه رهبری، بهنوعی امری الزامآور از بالاترین مقام حکومتی است و مسئولین باید به مقتضیات آن پایبند باشند و در راستای آن برنامهریزی و عمل کنند، ولو اینکه به آن معتقد نباشند و از سوی دیگر، این نامگذاری از سوی مقامی دینی صورت میگیرد؛ یعنی مرجعیت تقلیدی که اکنون جایگاه حکومتی یافته و این به معنی آن است که علاوه بر جایگاه سیاسی، جایگاه مرجعیت نیز سبب میشود تا کلام رهبری برای بخشی از جامعه، حجیت داشته باشد و در راستای اجرای فرامین وی گام بردارند.
- اگر شعار سال دارای پشتوانهی استدلالی کافی برای اقناع عمومی و متناسب با نیازهای واقعی و روزمرهی مردم باشد، بخش بیشتری از جامعه به اجرای آن اقبال پیدا میکند و علاوه بر باورمندان، شعاردهندگان، بیتفاوتها و حتی ناباورمندان نیز ممکن است در این مسیر حرکت کنند. به همین جهت، تبیین استدلالی و منطقی شعار سال، از جمله ضروریات ابتدایی کار است.
“دولت و ملت، همدلی و همزبانی ” باعث پیشرفت و توسعه در زمینههای مختلف ازجمله اشتغال، صنعت، اقتصاد و علم خواهد شد. مره تحقق شعار سال اقتدار و عزتمندی نظام جمهوری اسلامی را در پی دارد نگاه مسلمانان جهان به کشور ما نگاهی محوری است و رونق انقلاب ما امید را برای آنها رقم میزند.شعار سال نامگذاری شده از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، ادامه تمامی شعارهای سالی است که درگذشته از سوی ایشان تبیین شده است. همدلی و همزبانی لازمه تحقق شعار سالهای گذشته است. حکومت و دولت در جمهوری اسلامی از بدنه همین ملت هستند بدنههای حکومتی ما در تمامی سطوح برگرفته از انتخاب مستقیم یا غیرمستقیم ملت است. دولت و ملت همدیگر را بهخوبی درک میکنند همراهی مردم در آزمونها مختلف نظام چه از طریق تحمل سختی و چه از طریق حضور در میادین مختلف نشانه درک متقابل ملت و دولت است.
بنابراین میتوان گفت رهبریِ نظام با بهرهگیری از یک سنت ایرانی، به دنبال ترسیم نظام ارزشی مدنظر خویش است. در قبال این ترسیم، همانگونه که بیان شد، موضعگیری مختلفی را با شدت و ضعف شاهد هستیم، لیکن با نگاهی کلانتر میتوان گفت نامگذاری سالها اثرات خویش را بر جامعه برجای میگذارد و هرچه این نامگذاریها با نیازهای زندگی روزمرهی عامهی مردم و تلقیهای نخبگان نزدیکتر تبیین شود، احتمال تأثیرگذار آن افزایش مییابد و این رسالت باورمندان به این نامگذاری است.